Европа олимлари қўрғошинни олтинга айлантиришга эришди

28.05.2025 09:40 | 2 дақиқада ўқилади.

Европанинг Катта адрон коллайдерида олиб борилган тажрибада олимлар қўрғошин атомини олтинга айлантиришга муваффақ бўлди. Бу ҳақда ABC News нашри маълум қилди.

Gold collider

Нашрнинг ёзишича, олимлар юқори энергияли тезлаткич ёрдамида қўрғошин атомидан учта протонни чиқариб ташлаш орқали олтин атоми ҳосил қилган. Бундай ядровий ўзгариш «фотоядро реакцияси» деб аталади ва жуда қисқа вақтда амалга ошган. Тажриба вақтида тахминан 86 миллиардта олтин ядроси яратилган. Бироқ уларнинг умумий массаси бор-йўғи 29 пикограммни ташкил этган. Бу миқдор жуда оз бўлиб, тезда парчаланиб кетган.

Олимлар ушбу натижани фақат назарий жиҳатдан муҳим деб баҳолашмоқда. Чунки амалда бундай йўл билан олтин ишлаб чиқариш самарасиз ҳисобланади. Тайёр маҳсулот кам ва уни олиш жараёни қимматга тушади.

Шу билан бирга, мазкур тажриба инсониятнинг кўп асрлик орзусини илмий асосда синаб кўришга уриниш бўлди. Маълумки, илгаридан алкимёгарлар қўрғошинни олтинга айлантириш устида ишлашган. Бу жараён «хризопея» деб аталган. 1667 йилда швейцариялик Йоҳанн Фридрих Швейцер бундай ўзгаришни амалга оширганини таъкидлаган, аммо бу илмий жамоатчилик томонидан рад этилган.