Ерга тўймаган катта давлатлар можароси: Арктикадаги геосиёсий кураш

30.05.2025 16:30 | 2 дақиқада ўқилади.

Арктикадаги музликларнинг эрий бошлаши билан дунё давлатлари ушбу минтақадаги табиий ресурслар ва стратегик йўллар учун курашни кучайтирмоқда. Иқлим ўзгариши туфайли янги савдо йўллари ва ресурсларга етиб бориш имконияти пайдо бўлди, бу эса минтақадаги геосиёсий мувозанатни ўзгартирмоқда.

Antarktida

Хитой ўзини «арктикага яқин давлат» деб эълон қилиб, минтақада доимий иштирокини таъминлашга ҳаракат қилмоқда. Пекиннинг «Қутбий ипак йўл» лойиҳаси орқали савдо йўлларини ривожлантириш режаси бор. Бироқ Норвегия ва бошқа Европа давлатлари Хитойнинг таъсирини чеклашга ҳаракат қилмоқда.

Россия ва Хитой Арктикада ҳарбий ҳамкорликни кучайтирмоқда. 2025 йилда улар биргаликда ҳарбий машқлар ўтказди ва Арктикада патрул қила бошлади. Бу НАТОнинг минтақадаги фаолиятига жавоб сифатида кўрилмоқда.

Норвегия Арктикадаги хавфсизликни таъминлаш учун ўз ҳарбий инфратузилмасини мустаҳкамламоқда. Мамлакат Россиянинг жосуслик фаолияти ва инфратузилмага бўлган таҳдидларига қарши чоралар кўрмоқда. Бу, айниқса, Киркенес шаҳри ва Шпицберген архипелагида сезилмоқда.

Арктикадаги геосиёсий кураш минтақадаги халқлар, айниқса, инуитлар каби маҳаллий аҳоли учун янги муаммоларни келтириб чиқармоқда. Улар ўз ерлари ва ҳаёт тарзини ҳимоя қилиш учун халқаро ҳамжамиятдан ёрдам сўрамоқда.