Расмий маълумотларга кўра, Россия томонидан 19 500 нафардан ортиқ украин боласи ўғирланган. Украина раҳбарияти уларни қайтариш масаласини тинчлик музокараларида асосий талаб сифатида илгари сурмоқда. 2025 йил 2 июн куни Истанбулда ўтган музокараларда Россия делегациясига 339 нафар бола номи киритилган рўйхат тақдим этилди.
Бироқ Россия бу болаларни «евакуатсия қилинган» деб атайди. Владимир Мединский бошчилигидаги делегация бу талабларни «европалик бувижонлар учун саҳналаштирилган намойиш» сифатида масхара қилди. Унинг баёноти Россиянинг жиноятни тан олмаслик ва халқаро ҳуқуқ меъёрларини ўзгартиришга уринишини яна бир бор намоён қилди.
Ушбу сиёсатнинг икки асосий мақсади бор:
Биринчиси — Россия бу ҳаракатларини «қутқариш» деб тақдим этиб, абдукция ва мажбурий кўчириш каби уруш жиноятини нормал ҳолга келтиришга уринади. Бу — Женева конвенцияси ва Рим статутида кафолатланган болалар ҳуқуқларига очиқдан-очиқ тажовуздир.
Иккинчиси — Россия ўз стратегик алдамчиликларини кенг тарқатиб, жиноятларини яшириш ва келгусида рад этиш учун «ахборот алиби» яратади. Бундай ёлғонлар нафақат дунё жамоатчилигини чалғитади, балки ҳақиқий жиноятни жазосиз қолдиришга хизмат қилади.
«The Reckoning Project» ташкилоти икки йилдан бери украин болаларни ўғирлашга оид гувоҳликларни йиғмоқда. Ҳисоботларда болаларнинг рус исмлари ва паспортлари олиши, рус тили ва тарихини ўрганишга мажбур қилиниши, ҳатто ҳарбий тайёргарлик ва «Юнармия» сингари лагерларга жалб этилиши тасдиқланган. Бу болалар ўз миллатига қарши қурол сифатида тайёрланаётгани шубҳасиз.
Халқаро ҳамжамият учун бу ерда учта устувор вазифа бор:
1.Болаларни ўғирлаш жиноятини тергов қилиш ва жавобгарликни таъминлаш учун халқаро ресурслар кўламини кенгайтириш.
2. Ўғирланган болаларни қайтариш учун халқаро босимни кучайтириш. Журналистик суриштирувлар ва жамоатчилик танқидлари натижа бериши мумкин.
3. Европа Иттифоқидан ташқари мамлакатларда ҳам жавобгарликка чақирувни кенг тарғиб этиш.
Украина болаларининг тақдири инсонпарварлик масаласи билан чекланмайди. Бу — жавобгарлик ва жазонинг умумжаҳон тизими учун синовдир. Агар дунё Россиянинг стратегик алдамчилигига кўз юмса, бу келгусида янада хатарли жиноятларга йўл очади.