Европа чеклаган нефт нархи Россия бюджетига 19 млрд доллар зарар келтириши мумкин

08:40 | 4 дақиқада ўқилади.

Европа Иттифоқининг янги санкциялари натижасида Россиянинг нефтдан тушадиган солиқ тушумлари кескин камайиши мумкин. Муттахассислар бюджетда 1,5 трлн рублгача «туйнук» вужудга келишини тахмин қилмоқда.

Russian oil

Freedom Finance Global таҳлилчилари хулосасига кўра, ЕИ томонидан жорий этилган янги юқори нарх механизми Россия нефти учун бозор нархидан 15 фоиз арзон чегара белгилайди. Бу эса Россия Молия вазирлиги режалаштирган 8,9 трлн рубллик нефт-газ даромадининг тахминан 18 фоизини йўқотишга олиб келади.

Таҳлилчи Владимир Черновнинг фикрича, бу чора Россия иқтисодиёти ва давлат бюджетига жиддий босим ўтказади. Россиянинг асосий даромади ҳали ҳам хомашё экспортидан келаётгани ва нефт асосан ЕИ талабларини ҳисобга оладиган давлатларга юборилаётгани хавфни янада оширади.

2022 йил охирида Россия нефтининг баррелига 60 доллар қилиб белгиланган юқори нарх чегараси ЕИ томонидан қайта кўриб чиқилиб, 47,6 долларгача пасайтирилди. Янги меъёр 3 ойдан сўнг қайта кўриб чиқилади. Айни пайтда Россиянинг Urals навли нефти 59,8 долардан сотилмоқда, аммо янги чекловлар туфайли айрим шартлар асосида баррели 45 долларгача тушиши мумкин.

Бюджетнинг нефт-газ бўйича даромадлари аллақачон пасайишда: 2025 йил биринчи ярмида улар ўтган йилга нисбатан 14 фоизга камайган. Май-июн ойларида эса тушумлар 30 фоиздан зиёдга қисқарган. Ярим йилликда 3,8 трлн рубллик бюджет тақчиллиги юзага келган — бу 2024 йилнинг шу давридаги кўрсаткичдан 6 баробар кўп.

Энергетика ва молия институти экспертлари фикрича, бу чекловлар 2022 йилда жорий қилинган Европа эмбаргосидан бери Россия нефт экспорти учун энг йирик муаммога айланиши мумкин. Аввалги ойларда «хуфиёна флот» танкерларини Греция компаниялари алмаштирган эди, лекин янги чекловлардан сўнг улар ҳам Россия нефтини ташишдан бош тортади.

Бундан ташқари, нефт ташиш учун «хуфиёна флот» танкерлари етишмаслиги, ҳамда танкер ижара нархининг кескин ошиши эҳтимоли ҳам кузатилиши мумкин. Бу эса Россия экспорт салоҳиятига янада жиддий таъсир кўрсатади.