Россия ва Қозоғистон соҳилларини ювувчи Каспий денгизи ҳозирги вақтда тарихий минимал сатҳга тушди. КаспНИРХ маълумотларига кўра, сув сатҳи Балтика баландликлар тизими бўйича минус 29 метрдан камни ташкил этмоқда. Бу ҳолат 1990-йиллар ўртасидан бери давом этаётган барқарор тушиш жараёнининг кулминацияси бўлди.
Мутахассислар қайд этишича, сўнгги тўрт йилда Волга дарёсидаги йиллик оқим 210–232 км³ атрофида бўлиб, бу кўрсаткич кўп йиллик ўртача 250 км³ даражасидан анча кам. Волга Каспийга оқадиган барча дарё сувининг 80 фоизини таъминлайди, шундай экан, унинг ҳажмидаги камайиш Каспий сув сатҳининг тушишига асосий омил бўлмоқда.
Шунингдек, глобал исиш сабабли сув буғланиши кучаймоқда. Айни пайтда дарёлардан сувни қишлоқ хўжалиги, саноат ва коммунал эҳтиёжлар учун фаол равишда олиш ҳам умумий сув балансига салбий таъсир қилмоқда. Бу ўзгаришлар Каспий денгизи шимолий соҳилидаги суюлма экотизимларга жиддий зарар етказмоқда.
Айниқса, денгиз тубининг очилиб қолиши билан сув ҳайвонотлари жойлашган ҳудудлар йўқолмоқда. Бу эса биологик хилма-хилликнинг камайишига ва табиий муҳитнинг ёмонлашувига олиб келмоқда.
Россия Табиат ресурслари вазирлиги Каспийда сув сатҳининг пасайишига қарши курашиш бўйича миллий дастур ишлаб чиқмоқда. КаспНИРХ олимлари ушбу ҳужжатни тайёрлашда фаол иштирок этмоқда. Дастурнинг мақсади — ўзгарувчан шароитларга мослашиш, прогнозларни яхшилаш ва салбий оқибатларни камайтиришга қаратилган чора-тадбирларни амалга ошириш.