АҚШ паспорти дунёнинг энг кучли 10 талигидан чиқиб кетди

15:30 | 4 дақиқада ўқилади.

Сўнгги 20 йил ичида илк бор АҚШ паспорти дунёдаги энг кучли 10 та паспорт рўйхатига кирмади. Бу ҳолат халқаро саёҳат эркинлигидаги янги куч мувозанатини кўрсатмоқда.

Usa

Henley Passport Indexнинг сўнгги натижаларига кўра, АҚШ паспорти ҳозирда 12-ўринни эгаллаб, Малайзия билан бир хил позицияда турибди. Ушбу индекс бўйича АҚШ фуқаролари 180 та давлатга визасиз бора олади, аммо АҚШнинг ўзи фақат 46 давлат фуқаросини визасиз қабул қилади.

Henley & Partners компанияси раиси ва индекс муаллифи Кристиан Х.Кэлиннинг таъкидлашича, «АҚШ паспортининг сўнгги йилларда заифлашиши фақат рейтингдаги ўринлар алмашинуви эмас, балки глобал ҳаракат эркинлиги ва мулойим куч (soft power) балансининг ўзгариши»дир.

Унинг фикрича, очиқлик ва ҳамкорлик сиёсатини юритган давлатлар илгарилаётган бир пайтда, аввалги нуфузига таяниб турган мамлакатлар орқада қолмоқда.

Рейтингнинг юқори қисмида Осиё давлатлари етакчилик қилмоқда. Сингапур 193 давлатга визасиз кириш ҳуқуқи билан биринчи ўринда, ундан кейин Жанубий Корея (190) ва Япония (189) жойлашган. Henley & Partners компанияси сўнгги 20 йилдан буён халқаро ҳаво ташувлар ассоциацияси (IATA) маълумотлари асосида ушбу индексни тузиб келмоқда.

АҚШнинг пастга тушишига сўнгги йиллардаги қатъий миграция ва саёҳат сиёсати ҳам таъсир кўрсатган. Хусусан, Бразилия 2025 йил апрелидан бошлаб америкаликлар учун визасиз киришни бекор қилди. Шу билан бирга, Хитой ва Ветнам янги визасиз мамлакатлар рўйхатига АҚШни киритмади.

Шу боис, Henley & Partners таъкидлаганидек, кенг саёҳат эркинлигига эга бўлса-да, бошқа давлат фуқароларига визасиз киришни чеклаётган мамлакатлар — АҚШ, Канада, Австралия ва Янги Зеландия — рейтингда пастлаш тенденциясига дуч келмоқда.

Тадқиқот шуни кўрсатадики, АҚШ фуқаролари орасида икки фуқароликка қизиқиш кучаймоқда. Темпл университети профессори Питер Спиронинг таъкидлашича, «келаси йилларда америкаликлар имконият бўлса, иккинчи фуқаролик олишга интилади, бу АҚШ жамиятида янги меъёрга айланмоқда».