Ўзбекистонда қора бозор орқали хорижий валюта сотиб олиш ҳали ҳам хавфли бўлиб қолмоқда. Чунки сўнгги вақтларда қалбаки пул муомалага тез-тез чиқарилиб турибди. Қалбаки пуллар орасида кўп учрайдиганлари — 50 ва 100 долларлик купюралар.
Банкнотнинг ҳақиқийлигини текширишнинг энг ишончли усули — тижорат банкига мурожаат қилиш. Ўзбекистон Республикасининг тижорат банкларида бу хизмат пулли ҳисобланади.
Аммо оддий фуқаро ҳам пулнинг ҳақиқийлигини мустақил текшириши мумкин. Хавфсизлик элементларининг мавжудлиги ҳақиқий банкнотларнинг ўзига хос хусусияти ҳисобланади.
Хавфсизлик элементлари қуйидагича:
– чизмаларнинг фон чизиқлари аниқ ва равон бўлиши керак;
– чоп этилган тасвир банкнотнинг бутун олд томони бироз қавариқ бўлиши керак;
– портрет банкнот марказидан бироз четга сурилган бўлиши керак;
– қоғоз тегинганда дағал ва бахмал бўлиши керак, чунки унинг таркибида пахта ва зиғир толаси мавжуд;
– сув белгилари портретнинг ўнг томонида жойлашган бўлиши ва иккала томонида бир хил бўлиши керак;
– ҳимоя чизиғи ултрабинафша нурда яшил рангга айланади;
– тасвир ранги узилишларсиз чизиқлар бўйлаб ўзгариши керак;
– номинал ранги банкнотани бурчакка эгканда, пастки ўнг бурчакдаги рақамнинг ранги ўзгариши керак;
– АҚШ Федерал захира тизимининг белгилари – банкнотани чиқарган махсус Федерал захира банкини кўрсатадиган ҳарф ва рақами бўлиши керак.
Ушбу белгилардан бири йўқ бўлса ёки шакли ноаниқ кўринса, банкнот қалбаки бўлиши эҳтимоли юқори.