Myanma yaqinidagi ikki kemada 400 dan ortiq rohinja musulmonlari halok bo‘ldi

BMTning Qochqinlar bo‘yicha Oliy komissarligi (UNHCR) buni yilning eng yirik dengiz fojiasi deb atadi. UNHCR ma’lum qilishicha, 2025 yil 9 va 10 may kunlari Myanma sohillari yaqinida ikki kema halokatga uchragan. Birinchi kema 267 nafar rohinja qochqinlari bilan cho‘kib, faqat 66 kishi tirik qolgan. Ikkinchi kema 247 nafar yo‘lovchi bilan cho‘kib, faqat 21 kishi omon qolgan. Jami 400 nafardan ortiq inson halok bo‘lgani taxmin qilinmoqda. Bu qochqinlar Bangladeshdagi Koks-Bazar lagerlaridan yoki Myanmaning Rakxayn shtatidagi zo‘ravonliklardan qochganlar. Ular xavfli dengiz yo‘llari orqali boshqa mamlakatlarga yetib borishga uringan. UNHCRning Osiyo va Tinch okeani bo‘yicha mintaqaviy byurosi direktori Xay Kyung Junning ta’kidlashicha, gumanitar yordamning qisqarishi va og‘ir sharoitlar rohinjalarni xavfli safarlarga majbur qilmoqda. Uning so‘zlariga ko‘ra, bu fojia rohinjalarning muammolarini hal etish uchun xalqaro hamjamiyatning birgalikdagi harakatlarini talab qiladi. 2024 yilda mintaqadagi dengizlarda 657 nafar rohinja halok bo‘lgan yoki bedarak ketgan. Bu yildagi fojia esa ularning sonini yanada oshirishi mumkin. BMT va inson huquqlari tashkilotlari xalqaro hamjamiyatni rohinjalarga ko‘proq yordam ko‘rsatishga chaqirmoqda. Ular ushbu qochqinlarning xavfsizligini ta’minlash va ularga munosib hayot sharoitlarini yaratish uchun birgalikda harakat qilish zarurligini ta’kidlamoqda. Rohinjalar Myanmaning g‘arbiy qismidagi Rakxayn shtatida asrlar davomida yashab kelgan musulmon etnik guruh hisoblanadi. Ular til va madaniyat jihatidan bangladeshlik bengallarga yaqin. Biroq Myanma hukumati ularni mahalliy aholi sifatida tan olmaydi va fuqarolik bermaydi. Shu sababli, ular rasman fuqaroligi yo‘q guruh sanaladi. Myanmada rohinjalarga nisbatan yillar davomida turli cheklovlar qo‘yilgan: erkin harakatlanish, tibbiy yordam olish, ta’lim va ishlash huquqlari chegaralangan. 2017 yilda Myanma armiyasi tomonidan ularga qarshi ommaviy zo‘ravonlik va qirg‘inlar sodir etilgan, buni BMT va inson huquqlari tashkilotlari «etnik tozalash» deb baholagan. Shu voqealar natijasida 700 mingdan ziyod rohinja Bangladeshga qochishga majbur bo‘lgan.