Sammit va u bilan bog‘liq tadbirlarda
20 dan ortiq mamlakat yetakchilari va
10 ta xalqaro tashkilot rahbarlari ishtirok etdi.
O‘zbekiston SHHTni jahon jarayonlarida muhim rol o‘ynaydigan nufuzli xalqaro tashkilot deb biladi. Mamlakatimizning SHHT faoliyatidagi ishtiroki O‘zbekistonning milliy manfaatlariga to‘la mos keladi,
xavfsizlik, iqtisodiy o‘sish va
barqaror taraqqiyotнi ta’minlashga xizmat qiladi.
O‘zbekiston SHHT asoschilari qatorida bo‘lib, uning faoliyatida muhim o‘rin egallaydi. Mamlakatimiz Prezidenti tomonidan
xavfsizlik,
savdo-
iqtisodiy,
investitsiyaviy va
madaniy-
humanitar hamkorlik,
raqamlashtirish kabi yo‘nalishlarda dolzarb tashabbuslar ilgari surildi.
O‘zbekistonning SHHTdagi faol ishtiroki tufayli bir qator zarur mexanizmlar yaratildi, shuningdek, tashkilot faoliyati takomillashtirildi. 2022 yil Samarqandda bo‘lib o‘tgan SHHT sammiti tashkilotchilikni rivojlantirishning navbatdagi bosqichi bo‘ldi.
O‘zbekiston, SHHT doirasida faol hamkorlik aloqalarini mustahkamlab, pragmatizm, milliy o‘ziga xos xususiyatlarga hurmat va barqaror taraqqiyotga intilish asosida mintaqaviy hamkorlikning yangi standartini qo‘llab-quvvatlamoqda. Boshqacha aytganda, O‘zbekistonning tashkilot faoliyatidagi ishtiroki – tasodifiy tanlov emas, bu – strategik jihatdan puxta o‘ylangan, mamlakatning xavfsizligini, iqtisodiy o‘sishi va barqaror taraqqiyotini ta’minlaydigan qarordir.
bugungi kunda SHHTga a’zo davlatlarning umumiy hududi
34 million kvadrat kilometrdan ortiqni, ya’ni Yevroosiyoning
60 foizidan ko‘prog‘ini tashkil etadi. Umumiy aholi soni i milliard kishidan ortiq bo‘lib, bu sayyoramiz aholisining taxminan
42 foiziga teng. SHHT mamlakatlari iqtisodiyoti esa jahon iqtisodiyotining
29 foizidan ko‘prog‘ini o‘z ichiga oladi.
SHHTning asosiy
maqsad va vazifalari quyidagilardan iborat:
- a’zo davlatlar o‘rtasida o‘zaro ishonch, do‘stlik va yaxshi qo‘shnichilikni mustahkamlash;
- mintaqada tinchlik, xavfsizlik va barqarorlikni ta’minlash uchun ko‘p qirrali hamkorlikni rivojlantirish;
- yangi demokratik, adolatli va oqilona siyosiy hamda iqtisodiy xalqaro tartibni shakllantirishga ko‘maklashish;
- terrorizm, separatizm va ekstremizmga qarshi birgalikda kurashish; narkotik moddalar va qurol-yarog‘ning noqonuniy aylanishiga hamda transmilliy jinoyatchilik turlariga qarshi kurash olib borish.
Xavfsizlikni ta’minlash SHHTning hal qiluvchi ustuvor yo‘nalishi bo‘lib qolmoqda. O‘zbekiston
Xavfsizlik kengashlari kotiblari uchrashuvlari mexanizmi doirasida hamkorlikni kengaytirish uchun faol harakat qilmoqda, bu – huquqni muhofaza qilish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish, yoshlar o‘rtasida radikallashuvning oldini olish bo‘yicha tajriba almashish, kiber xavf-xatarlarga qarshi kurashish va narkotrafik tarmoqlarining yo‘lini kesishga taalluqlidir.
Zamonaviy texnologiyalardan foydalanish, ma’lumotlar almashish va xavfsizlik sohasida mutaxassislarni birgalikda tayyorlashga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Mamlakatimiz
savdo-iqtisodiy sohada SHHTning savdo va investitsiya salohiyatini har tomonlama yuzaga chiqarish uchun intilmoqda. Savdo-sotiq yo‘lidagi to‘siqlarni soddalashtirish, bojxona tartib-taomillarini bekor qilish va unifikatsiya etish, SHHTning
«Bir makon – bir yo‘l» tashabbusida mujassam bo‘lgan maqsadlar bilan o‘zaro bog‘liqlik va uyg‘unlikni mustahkamlaydigan SHHT loyihalariga biznes vakillarini faol jalb etishni ushbu ishning eng muhim yo‘nalishidir.
O‘zbekiston kichik va o‘rta biznesni, innovatsion tarmoqlarni rivojlantirish va zamonaviy “yashil” va raqamli texnologiyalarni joriy etishni qo‘llab-quvvatlash uchun harakat qilmoqda. Elektron tijoratni rivojlantirish va “aqlli” logistika tizimlarini yaratishga doir qo‘shma loyihalarni amalga oshirish bo‘yicha muhim qadamlar tashlanmoqda, bu, o‘z navbatida, barqaror iqtisodiy o‘sishga ko‘maklashmoqda.
Transport-logistika tizimining o‘zaro bog‘liqligini mustahkamlash amaliy hamkorlikning o‘ta muhim yo‘nalishidir. SHHT mamlakatlari uchun bu nafaqat mintaqaviy rivojlanish masalasi, balki Yevroosiyo makonida raqobatdoshlik va integratsiyani kuchaytirishning strategik imkoniyati hamdir.
Shu ma’noda,
«Xitoy – Qirg‘iziston – O‘zbekiston» temiryo‘l magistralining barpo etilishi
Xitoy–Markaziy Osiyo–G‘arbiy Osiyo iqtisodiy koridorini rivojlantirishga yangi turtki beradi, Markaziy va Sharqiy Osiyo mamlakatlari o‘rtasida yuk tashish marshrutlarini ancha qisqartirish imkoniyatini yaratadi. Loyihaning amalga oshirilishi a’zo davlatlar va SHHT sheriklarining tranzit salohiyatini bir necha bor oshirishni ta’minlaydi, Tashkilotning butun makoni bo‘ylab o‘zaro transport bog‘liqligini tubdan yaxshilashga imkon beradi.
SHHT mamlakatlari transport strategiyalarini
«Bir makon – bir yo‘l» tashabbusi va boshqa mintaqalararo loyihalar bilan integratsiyalashtirish hamkorlikni yanada chuqurlashtirishga ko‘maklashadi. Bu uyg‘unlashtirilgan logistika tizimini yaratish, yuklarni tashish samaradorligini oshirish, SHHTning Yevroosiyodagi yirik transport-logistika markazi sifatidagi rolini kuchaytirish imkonini vujudga keltiradi.
Raqamlashtirish SHHT makonida iqtisodiy o‘sish va integratsiyaning istiqbolli drayveriga aylanmoqda. Yagona raqamli makon yaratish, eng yaxshi amaliyotlar bilan almashish va raqamli iqtisodiyot, bulutli hisoblashlar, katta ma’lumotlar va sun’iy intellekt texnologiyalarini joriy etish sohalarida qo‘shma loyihalarni amalga oshirish bo‘yicha sa’y-harakatlarni muvofiqashtirishga alohida e’tibor qaratish zarur.
Iqlim o‘zgarishlari bilan bog‘liq zamonaviy tahdidlar SHHTga a’zo davlatlar faoliyatini yanada yaqin muvofiqlashtirish va amaliy hamkorlikni talab etmoqda. O‘zbekiston iqlim o‘zgarishlariga moslashish, iqtisodiyotni korbonlashuvdan xoli etish, «toza» texnologiyalarni joriy qilish, «aqlli» qishloq xo‘jaligini rivojlantirish va suv resurslaridan oqilona foydalanish kabi strategik yo‘nalishlarda sheriklikni kengaytirish uchun izchil harakat qilmoqda.
Orol dengizining qurigan tubini yashil hududlarga aylantirish, «yashil belbog‘» va jamoat ekobog‘larini yaratish bo‘yicha ishlar alohida ahamiyatga ega bo‘lib, nafaqat ekologik vaziyatni yaxshilashga ko‘maklashadi, balki butun mintaqa manfaatlariga xizmat qiladi.
Agrar sohada qo‘shma loyihalarni amalga oshirish, innovatsion texnologiyalarni joriy etish hamda oziq-ovqatni saqlash va tashish bo‘yicha infratuzilmalarni rivojlantirish orqali oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash – O‘zbekistonning SHHT mamlakatlari bilan hamkorligining dolzarb yo‘nalishlaridan biridir.
O‘zbekiston SHHT doirasida
madaniy-humanitar hamkorlikni kengaytirishga katta ahamiyat bermoqda. Qo‘shma ta’lim dasturlari, ilm-fan sohasida akademik almashuvlar va loyihalarga, shuningdek, nafaqat milliy an’analarni ommalashtiradigan, balki o‘zaro ishonch va hurmat muhitini yaratadigan madaniy va sport tadbirlariga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Turizm sohasida hamkorlikni rivojlantirish ham muhim yo‘nalishdir. SHHTga a’zo mamlakatlar sifatli va arzon mintaqaviy sayyohlik mahsulotlari taqchilligiga duch kelishmoqda, bu esa tarmoq rivojini orqaga tortmoqda. O‘zbekiston SHHT mamlakatlari va sheriklarining yetakchi turoperatorlari va aviakompaniyalari o‘rtasida o‘zaro hamkorlikni faollashtirish uchun harakat qilmoqda.
Xulosa qilib aytganda, O‘zbekiston SHHTga xavfsizlikni ta’minlash, iqtisodiy taraqqiyot va xalqaro nufuzni mustahkamlash uchun strategik platforma sifatida qaraydi. SHHT — O‘zbekiston uchun nafaqat tashqi siyosiy maydon, balki
milliy manfaatlarni amalga oshirish instrumentidir.
SHHT, o‘z navbatida, O‘zbekistonga eng yirik mintaqaviy bozorga chiqish imkonini beradi, global tahdidlarga qarshi kurashda uning mavqeini mustahkamlaydi, xavfsizlik, iqtisodiyot va madaniyat sohalaridagi milliy ustuvorliklarni ro‘yobga chiqarishga ko‘maklashadi.
O‘zbekiston Shanxay tashkilotining kelajagini iqtisodiy integratsiyani mustahkamlash, transport infratuzilmasini rivojlantirish, «yashil» tashabbuslarni ilgari surish, raqamli transformatsiya, shuningdek, humanitar va ijtimoiy hamkorlikni kengaytirishga qaratilgan ko‘pqirrali va samarali platforma sifatida ko‘radi.
