Rossiya Turkiyaga «Aqquyu» AESi uchun 9 mlrd dollar ajratdi

Rossiya Turkiyada qurilayotgan «Aqquyu» atom elektr stansiyasi loyihasi uchun qo‘shimcha 9 mlrd dollar moliyaviy resurs ajratdi. Bu haqda Turkiya energetika va tabiiy resurslar vaziri Alparslan Bayraqtarga tayanib, The Jerusalem Post nashri ma’lum qilmoqda. Vazirning so‘zlariga ko‘ra, mablag‘lar asosan 2026–2027 yillarda o‘zlashtiriladi, 2026 yilning o‘zida esa kamida 4–5 mlrd dollar miqdorida xorijiy moliya jalb etish rejalashtirilgan.

Janubiy Turkiya sohillarida joylashgan «Aqquyu» AES qurilishi 2018 yildan buyon davom etmoqda. Loyihaning umumiy quvvati 4,8 GWni tashkil etadi. Bosh pudratchi sifatida «Rosatom» davlat korporatsiyasining muhandislik tuzilmasi — «Atomenergoproyekt» ishtirok etmoqda, to‘g‘ridan to‘g‘ri qurilish ishlarini esa «Akkuyu Nuclear» aksiyadorlik jamiyati amalga oshiryapti. Loyihaning umumiy qiymati 20 mlrd dollardan oshib ketgan.

Avvalgi kelishuvlarga ko‘ra, «Rosatom» investitsiya yukini kamaytirish maqsadida loyihada 49 foiz ulushga sherik jalb etishi mumkin. Biroq xalqaro agentliklar qayd etishicha, hozircha bunday investor topilmagan. Bu holat loyihaning moliyaviy barqarorligiga doimiy bosim qilib kelmoqda.

2024 yilda qurilish jarayoni jiddiy texnik muammolarga duch keldi. Germaniyaning «Siemens» kompaniyasi asosiy elektr uskunalarini yetkazib bermagani sababli «Rosatom» Xitoy bozoridan muqobil yechim izlashga majbur bo‘ldi.

2025 yil boshida ikkinchi darajali sanksiyalar xavfi Moskva va Anqarani noan’anaviy moliya sxemalarini muhokama qilishga olib keldi. Jumladan, Rossiya gazi uchun to‘lovlarni o‘zaro hisob-kitob qilish varianti ham ko‘rib chiqildi. Shunga qaramay, loyiha ishga tushirish muddatlari bir necha bor surildi: dastlab 2023 yil, keyin 2025 yil deb belgilangan sanalar endi 2026 yilga ko‘chirilgan.