S&P Ўзбекистоннинг суверен рейтингини «BB»га оширди
Халқаро рейтинг агентлиги S&P мамлакат рейтингини яхшилаб, рекорд даражадаги олтин-валюта захираларини Ўзбекистоннинг молиявий барқарорлигида ҳал қилувчи омил сифатида қайд этди.
S&P Global Ratings Ўзбекистоннинг узоқ муддатли суверен кредит рейтингини «BB-»дан «BB» даражасига ошириб, прогнозни «барқарор» деб белгилади.
Агентлик қарорини мамлакатда макроиқтисодий сиёсатни юритишдаги яхшиланишлар, хусусан энергия тарифларини босқичма-босқич эркинлаштириш, давлат корхоналарини хусусийлаштириш ва ЖСТга аъзо бўлишга тайёргарлик жараёнлари билан изоҳлади.
S&P нинг қайд этишича, 2025 йил октябрига келиб Марказий банк олтин-валюта захираларининг 59 млрд доллардан ошиши рейтинг ошишига муҳим асос бўлди. Захираларнинг 80 фоизи монетар олтиндан иборат бўлиб, ўтган йиллардаги рекорд даражадаги олтин нархлари мамлакат ташқи позицияларини сезиларли мустаҳкамлади.
Шу билан бирга, ташқи қарзнинг тезроқ ўсиши кузатилиши кутилса-да, унинг миқдори «назорат қилинаётган» ҳолатда экани таъкидланди. Ташқи молиялаштириш имкониятлари баландлиги ва қарз шартномаларининг узоқ муддатга мўлжаллангани хавфларни қисман юмшатмоқда.
Бироқ иқтисодиётнинг олтин нархига ва пул ўтказмаларига кучли боғлиқлиги, шунингдек Россия билан савдо алоқаларидаги юқори улуши сабаб хавфлар сақланиб қолмоқда.
Шунингдек, S&P 2025–2028 йилларда иқтисодий ўсиш ўртача 6,6 фоиз атрофида бўлишини прогноз қилди. Бу ўсиш хўжаликларнинг истеъмол талаби, энергетика ва инфратузилма лойиҳаларига йирик инвестициялар ҳамда иқтисодий барқарорликни таъминлашга қаратилган чоралар ҳисобига юзага келиши кутилмоқда.
Бир вақтнинг ўзида меҳнат бозорида иш ўринларининг етарлича суръатда ошмаслиги туфайли миграциянинг юқори даражада сақланиши давом этади.
Агентлик давлат-хусусий шериклик лойиҳаларининг жадал кенгаяётганини, 2024 йил охирига келишда уларнинг қиймати ЯИМнинг 27 фоизига тенг бўлганини қайд этди.
S&P ҳукуматнинг ликвид активлари 2017 йилга нисбатан сезиларли қисқарганини ва фискал натижалар ташқи зарбаларга очиқлигича қолганини ҳам эслатди. 2028 йилга келиб умумий ҳукумат қарзи ЯИМнинг 35 фоизи атрофида бўлиши прогноз қилинган. Олтин нархининг эҳтимолий пасайиши эса валюта захиралари учун асосий таваккал сифатида кўрсатилган.
Агентлик салбий сценарий сифатида ташқи ва фискал тақчилликнинг ошиши, шартли мажбуриятларнинг юзага келиши ва давлат корхоналарининг катта улуши туфайли рисклар кучайиши мумкинлигини таъкидлади. Ижобий сценарий эса бюджет ва жорий ҳисоб тақчиллигининг иқтисодий ўсишга зарар етказмаган ҳолда қисқаришига боғлиқ бўлади.
