Milliy investitsiya jamg‘armasi 6,53 trln so‘mlik aksiyalar emissiyasini ro‘yxatdan o‘tkazdi

«O‘zbekiston Respublikasi Milliy investitsiya jamg‘armasi» aksiyadorlik jamiyati nominal qiymati 1 so‘m bo‘lgan, umumiy hajmi 6,53 trillion so‘mni tashkil etuvchi oddiy aksiyalar emissiyasini davlat ro‘yxatidan o‘tkazdi. Aksiyalar yopiq obuna orqali joylashtirilmoqda.

Hajmi va institutsional maqomini inobatga olganda, ushbu emissiya jamg‘armaning tashkil etilganidan buyon amalga oshirgan birinchi yirik ustav kapitali shakllantirish bosqichi hisoblanadi. Mazkur qaror jamg‘armaning investitsion faoliyatini boshlash yoki faol bosqichga o‘tish uchun aniq va rasmiy kapital bazasini yaratadi.

Milliy investitsiya jamg‘armasi 2024 yilda davlat investitsiya instituti sifatida tashkil etilgan. Rasmiy hujjatlarda jamg‘armaning asosiy vazifalari sifatida O‘zbekiston iqtisodiyotiga uzoq muddatli kapital jalb qilish, strategik loyihalarda ishtirok etish hamda institutsional investor rolini bajarish belgilangan.

Faoliyatning dastlabki bosqichida ommaviy moliyalashtirishdan ko‘ra, boshqaruv modeli, huquqiy tuzilma va investitsiya mandatini shakllantirishga ustuvorlik berilgan. Shu sababli, joriy emissiyagacha jamg‘arma tomonidan ommaviy IPO yoki obligatsiyalar emissiyasi amalga oshirilmagan.

Jamg‘arma faoliyatidagi muhim institutsional qarorlardan biri — «Franklin Templeton Asset Management» bilan boshqaruv bo‘yicha hamkorlik o‘rnatilishi bo‘ldi. «Franklin Templeton» davlat va suveren fondlar bilan ishlash tajribasiga ega global aktivlarni boshqarish kompaniyasi hisoblanadi.

Rasmiy ma’lumotlarga ko‘ra, jamg‘armaning ijro etuvchi organi va buxgalteriya funksiyalari aynan «Franklin Templeton» tomonidan amalga oshiriladi. Bu investitsiya qarorlari professional boshqaruv, risklarni nazorat qilish va uzoq muddatli strategiya asosida qabul qilinishini anglatadi. Shu bilan birga, «Franklin Templeton» kapital egasi emas, balki boshqaruvchi va maslahatchi sifatida ishtirok etadi.

Aksiyalarning yopiq obuna orqali joylashtirilishi ularning faqat cheklangan doiradagi investorlar o‘rtasida taqsimlanishini anglatadi. Bu qaror qisqa muddatli bozor bosimidan qochish emas, balki aksiyalar erkin muomalaga chiqarilmagani sababli hozircha fond bozorida bevosita savdo ob’ekti bo‘lmagan bosqichni ongli ravishda tanlash sifatida qaraladi.

Bunday yondashuv jamg‘armaga aksiyadorlar tarkibini nazorat ostida shakllantirish, strategik investorlar bilan ishlash hamda investitsiya qarorlarini bozorning ayni paytdagi holati va kayfiyatidan nisbatan mustaqil qabul qilish imkonini beradi.

Yopiq obuna sharoitida jamg‘arma aksiyalarining «free float» darajasi hozircha shakllanmagan. Shu sababli emissiyaning joriy bosqichda fond bozoridagi savdo hajmlariga bevosita ta’siri cheklangan. Biroq jamg‘armaning avval e’lon qilingan investitsion mandati va boshqaruv modeli keyingi bosqichlarda bozor mexanizmlaridan foydalanish ehtimolini inkor etmaydi. Aksiyalar qachon va qanday shartlarda erkin muomalaga chiqarilishi jamg‘armaning investitsiya portfeli va strategik vazifalariga bog‘liq bo‘lib qoladi.

Milliy investitsiya jamg‘armasining 6,53 trillion so‘mlik ustav kapitali shakllantirilishi bozorga chiqishdan ko‘ra, institut sifatida to‘liq shakllanish bosqichi ekanini ko‘rsatadi. Jamg‘armaning avval qimmatli qog‘ozlar emissiyasini amalga oshirmagani va aynan yopiq obuna usulini tanlagani ehtiyotkor, ammo uzoq muddatli strategiyaga asoslangan yondashuvni aks ettiradi.