NATO yoki kafolat: Zelenskiy Kiyevning shartini aytdi

Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy mamlakati AQSH va Yevropa davlatlari tomonidan huquqiy jihatdan majburiy xavfsizlik kafolatlari taqdim etilsa, NATOga a’zo bo‘lish istagidan voz kechishi mumkinligini ma’lum qildi. Bu haqda Reuters agentligi xabar berdi.

Mazkur bayonot Kiyevning xavfsizlik masalasidagi eng muhim pozitsiyalaridan biri hisoblangan Alyansga kirish yo‘lidan murosa qilishga tayyorligini anglatadi.

Zelenskiy 14-dekabr kuni jurnalistlar bilan WhatsApp orqali muloqotda Ukraina avvaldan NATOga kirishni haqiqiy xavfsizlik kafolati deb bilishini, ammo AQSH va ayrim Yevropa hamkorlari bu intilishni qo‘llab-quvvatlamaganini ta’kidladi.

Prezidentning so‘zlariga ko‘ra, hozirgi sharoitda Qo‘shma Shtatlar, Yevropa, Kanada va Yaponiya kabi davlatlar tomonidan beriladigan, NATOning 5-moddasiga o‘xshash ikki tomonlama xavfsizlik kafolatlari Rossiyaning yana bir tajovuzining oldini olish imkoniyatidir.

«Bu bizning tomonimizdan qilingan murosadir», — dedi Zelenskiy va u bu kafolatlarning albatta yuridik jihatdan majburiy bo‘lishi lozimligini alohida qayd etdi. Bu taklif, asosan, Donald Tramp ma’muriyati tomonidan ilgari surilayotgan tinchlik rejasi punktlaridan biriga — Ukrainaning NATOga kirishdan voz kechishiga javob sifatida qabul qilinmoqda. Rossiya bunga doimo keskin qarshi chiqib kelgan.

Zelenskiyning bu bayonoti AQSH prezidentining maxsus vakili Stiv Uitkoff va Donald Trampning kuyovi Jared Kushner bilan Berlinda 14-dekabrda boshlangan muzokaralar arafasida yangradi. Muzokaralarning birinchi kunidan so‘ng Uitkoff ®sezilarli yutuq»qa erishilganini bildirdi, ammo tafsilotlarni ochiqlamadi. Muzokaralar 15-dekabr kuni davom ettirilgan.

Ushbu murosa taklifi Ukrainaning xavfsizligini ta’minlashda Alyansga to‘liq a’zo bo‘lishdan tashqari muqobil, ammo qat’iy huquqiy asosga ega bo‘lgan yo‘llarni izlayotganini ko‘rsatadi. Kiyevning pozitsiyasi ikki tomonlama shartnomalar orqali Rossiya tahdidlariga qarshi turishga qaratilgan pragmatik yondashuvni aks ettiradi.