add

Tramp AQSHni «Yulduzlar jangi»ga tayyorlamoqda

27.06.2025 | 09:4012346

AQSH prezidenti Donald Tramp 2026 yilga mo‘ljallangan mudofaa byudjeti loyihasini taqdim etdi. Unda asosiy harbiy dasturlarni moliyalashtirishni sezilarli darajada oshirish ko‘zda tutilgan.

Tramp AQSHni «Yulduzlar jangi»ga tayyorlamoqda
Taklifga ko‘ra, Pentagon byudjetining umumiy summasi o‘tgan yilga nisbatan 13 foizga oshadi. Bu davlat rahbarining mudofaa xarajatlarini qisqartirish istagini bildirgan bayonotlariga zid. Moliyalashtirishning asosiy yo‘nalishlari quyidagilarni o‘z ichiga oladi: yadroviy triadani zamonaviylashtirish, kosmik kuchlarni rivojlantirish, «Oltin gumbaz» nomli raketaga qarshi mudofaa tizimini yaratish, shuningdek, uchuvchisiz tizimlarga, gipertovushli qurollarga va eng yangi F-47 qiruvchi samolyotiga sarmoya kiritish. Byudjetning katta qismi, ya’ni 60 mlrd dollar, AQSHning yadroviy triadasi tarkibiga kiruvchi qit’alararo ballistik raketalar, strategik bombardimonchi samolyotlar va yadro qurollariga ega suv osti kemalarini rivojlantirish hamda qo‘llab-quvvatlashga yo‘naltiriladi. Bu mablag‘lar mavjud tizimlarni zamonaviylashtirish, shuningdek, global raqobat sharoitida mamlakatning strategik yadro salohiyatini saqlab qolish uchun yangi texnologiyalarni ishlab chiqishga sarflanadi. AQSH kosmik kuchlari yanada rivojlanish uchun 40 mlrd dollar oladi. Bu mablag‘lar yangi sun’iy yo‘ldosh tizimlarini, jumladan, keng ko‘lamli raketaga qarshi mudofaa dasturining bir qismiga aylanadigan sensorlar va tutgichlarni yaratish hamda joylashtirish uchun ishlatiladi. Rossiya va Xitoy kabi o‘z kosmik texnologiyalarini faol rivojlantirayotgan davlatlar tomonidan kuchayib borayotgan tahdid sharoitida kosmosdagi mavqeni mustahkamlash ustuvor vazifa sifatida baholanmoqda. «Oltin gumbaz» raketaga qarshi mudofaa tizimini ishlab chiqish va yaratishning dastlabki bosqichlari uchun 25 mlrd dollar ajratilmoqda. Ushbu tizim Isroilning «Temir gumbazi» va Ronald Reyganning «Yulduzlar jangi» dasturidan ilhomlanib, AQSH hududini ballistik, gipertovushli va qanotli raketalardan, shuningdek, koinotdan keladigan tahdidlardan himoya qilishga qaratilgan. Loyihaga AQSH kosmik kuchlari generali Maykl Gettlayn rahbarlik qiladi va uning amalga oshirilishi, Trampning so‘zlariga ko‘ra, uning 2029 yildagi prezidentlik muddati oxirigacha yakunlanishi kerak. Uchuvchisiz tizimlarni rivojlantirish uchun 13,4 mlrd dollar miqdorida mablag‘ ajratiladi. Ushbu mablag‘lar yuqori darajada himoyalangan hududlarda razvedka va jangovar vazifalarni bajarishga qodir yangi dronlarni yaratishga sarflanadi. Bundan tashqari, Xitoy va Rossiya kabi potensial dushmanlarning ilg‘or qurollariga qarshi turish uchun asosiy element hisoblangan gipertovushli qurollarni ishlab chiqish uchun 4 mlrd dollar ajratilmoqda. Yangi avlod F-47 qiruvchi samolyotini ishlab chiqish va yaratishga 3,4 mlrd dollar sarflash rejalashtirilmoqda. Ushbu loyiha AQSH harbiy-havo kuchlarining havodagi ustunligini mustahkamlashga qaratilgan bo‘lib, boshqa mamlakatlarning zamonaviy va istiqbolli aviatsiya tizimlariga nisbatan texnologik ustunlikni ta’minlaydi. Umumiy mudofaa byudjeti oshishiga qaramay, Pentagon Ukrainani qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi xarajatlarini qisqartirish niyatida ekanligini ma’lum qildi. Bu qaror mintaqadagi davom etayotgan mojaroni va Ukrainaning AQSH harbiy yordamiga bog‘liqligini hisobga olgan holda munozaralarga sabab bo‘ldi. Ayrim ekspertlar va kongressmenlar byudjetning 13 foizga oshirilishi barcha ustuvor yo‘nalishlarni, ayniqsa, inflyatsiya va yadro qurolini modernizatsiya qilish kabi boshqa muhim dasturlarni moliyalashtirish zarurligini hisobga olgan holda, qoplash uchun yetarli bo‘lmasligi mumkinligidan tashvish bildirmoqdalar.

Teglar

Mavzuga oid

Tramp AQSHni «Yulduzlar jangi»ga tayyorlamoqda | Vaqt.uz