Yevropa Ittifoqi Yaponiyaning «Arktik SPG» gazini tashuvchi tankerlariga sanksiya e’lon qildi
21.05.2025 | 16:2028874
Yevropa Ittifoqi «Novatek»ning «Arktik SPG» loyihasiga qarshi birinchi marta sanksiyalar joriy etdi. Bu doirada uchta yaponiyalik tanker sanksiya ro‘yxatiga kiritildi, ular Rossiyaning muzli qishloqlardagi portlaridan gaz tashib kelgan.
Yevropa Ittifoqi 17-sanksiya paketi doirasida qariyb 200 ta kemadan iborat siyoh ro‘yxatni e’lon qildi. Unda «Mitsui OSK Lines» kompaniyasiga tegishli uchta SPG-tanker: North Moon, North Ocean va North Light kiritildi. Bu qaror Rossiyaga iqtisodiy bosimni kuchaytirish va Ukrainani tinchlik shartnomasiga majburlash maqsadida qabul qilingan, deya xabar beradi Bloomberg agentligi.
2024 yil 26 martdan Yevropa portlarida Rossiyadan kelgan SPGni qayta yuklash taqiqlangan. Shu bois «Novatek» bu operatsiyalarni Murmansk portiga ko‘chirdi — u yerda muzli suvlarda harakat qila oladigan kemalar xizmat ko‘rsatadi. Bu Yiroq Sharq, Xitoy va boshqa Osiyo mamlakatlariga yetkazib berish vaqtini uzaytirdi, lekin «Yamal SPG» eksportini davom ettirdi. Yaponiya tankerlari Yevropaga kirmay, Murmanskdan gaz yuklab, Xitoy va Tayvanga olib bormoqda.
«Yamal SPG» o‘z navbatida sanksiyalarga duchor bo‘lmagan, lekin Yevropa Ittifoqi ushbu tankerlarni Rossiya energetika sektorini rivojlantirishga yordam berayotganlikda ayblamoqda.
Mitsui OSK Lines sanksiyalar bilan to‘liq hamkorlik qilishini va tegishli choralarni ko‘rilishini bildirdi.
Bundan tashqari, Rossiyaning Xitoyga SPG yetkazib berishlari bozor sabablari bilan ham qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin. 2025 yilning birinchi to‘rt oyida Xitoyning SPG import hajmi 2024 yilga nisbatan 22% ga kamaygan. Bu joyni arzonroq ko‘mir, qayta tiklanadigan energiya va Rossiya hamda Markaziy Osiyodan gaz quvurlari orqali keladigan gaz egallamoqda.
Bloomberg New Energy Finance prognoziga ko‘ra, bu yil Xitoyning SPG importi 68 million tonna bo‘lib, 2024 yilga nisbatan 11% kam bo‘ladi.
Xitoydagi talabning pasayishi Yevropa bozori uchun qulay sharoit yaratib, unga AQSH va Qatardan SPG yetkazib berilishiga imkon beradi. Yevropa gaz narxi 2025 yil boshidan buyon sezilarli darajada tushib, fevral oyidagi 57 yevro/MVt-soatdan 37 yevroga (1000 kub.m uchun $440) tushdi. Buni issiqxona gazlarining ko‘p bo‘lishi va bozordagi ortiqcha taklif sabablari bilan izohlash mumkin.
