Миллий инвестиция жамғармаси 6,53 трлн сўмлик акциялар эмиссиясини рўйхатдан ўтказди

«Ўзбекистон Республикаси Миллий инвестиция жамғармаси» акциядорлик жамияти номинал қиймати 1 сўм бўлган, умумий ҳажми 6,53 триллион сўмни ташкил этувчи оддий акциялар эмиссиясини давлат рўйхатидан ўтказди. Акциялар ёпиқ обуна орқали жойлаштирилмоқда.

Ҳажми ва институционал мақомини инобатга олганда, ушбу эмиссия жамғарманинг ташкил этилганидан буён амалга оширган биринчи йирик устав капитали шакллантириш босқичи ҳисобланади. Мазкур қарор жамғарманинг инвестицион фаолиятини бошлаш ёки фаол босқичга ўтиш учун аниқ ва расмий капитал базасини яратади.

Миллий инвестиция жамғармаси 2024 йилда давлат инвестиция институти сифатида ташкил этилган. Расмий ҳужжатларда жамғарманинг асосий вазифалари сифатида Ўзбекистон иқтисодиётига узоқ муддатли капитал жалб қилиш, стратегик лойиҳаларда иштирок этиш ҳамда институционал инвестор ролини бажариш белгиланган.

Фаолиятнинг дастлабки босқичида оммавий молиялаштиришдан кўра, бошқарув модели, ҳуқуқий тузилма ва инвестиция мандатини шакллантиришга устуворлик берилган. Шу сабабли, жорий эмиссиягача жамғарма томонидан оммавий IPO ёки облигациялар эмиссияси амалга оширилмаган.

Жамғарма фаолиятидаги муҳим институционал қарорлардан бири — «Franklin Templeton Asset Management» билан бошқарув бўйича ҳамкорлик ўрнатилиши бўлди. «Franklin Templeton» давлат ва суверен фондлар билан ишлаш тажрибасига эга глобал активларни бошқариш компанияси ҳисобланади.

Расмий маълумотларга кўра, жамғарманинг ижро этувчи органи ва бухгалтерия функциялари айнан «Franklin Templeton» томонидан амалга оширилади. Бу инвестиция қарорлари профессионал бошқарув, рискларни назорат қилиш ва узоқ муддатли стратегия асосида қабул қилинишини англатади. Шу билан бирга, «Franklin Templeton» капитал эгаси эмас, балки бошқарувчи ва маслаҳатчи сифатида иштирок этади.

Акцияларнинг ёпиқ обуна орқали жойлаштирилиши уларнинг фақат чекланган доирадаги инвесторлар ўртасида тақсимланишини англатади. Бу қарор қисқа муддатли бозор босимидан қочиш эмас, балки акциялар эркин муомалага чиқарилмагани сабабли ҳозирча фонд бозорида бевосита савдо объекти бўлмаган босқични онгли равишда танлаш сифатида қаралади.

Бундай ёндашув жамғармага акциядорлар таркибини назорат остида шакллантириш, стратегик инвесторлар билан ишлаш ҳамда инвестиция қарорларини бозорнинг айни пайтдаги ҳолати ва кайфиятидан нисбатан мустақил қабул қилиш имконини беради.

Ёпиқ обуна шароитида жамғарма акцияларининг «free float» даражаси ҳозирча шаклланмаган. Шу сабабли эмиссиянинг жорий босқичда фонд бозоридаги савдо ҳажмларига бевосита таъсири чекланган. Бироқ жамғарманинг аввал эълон қилинган инвестицион мандати ва бошқарув модели кейинги босқичларда бозор механизмларидан фойдаланиш эҳтимолини инкор этмайди. Акциялар қачон ва қандай шартларда эркин муомалага чиқарилиши жамғарманинг инвестиция портфели ва стратегик вазифаларига боғлиқ бўлиб қолади.

Миллий инвестиция жамғармасининг 6,53 триллион сўмлик устав капитали шакллантирилиши бозорга чиқишдан кўра, институт сифатида тўлиқ шаклланиш босқичи эканини кўрсатади. Жамғарманинг аввал қимматли қоғозлар эмиссиясини амалга оширмагани ва айнан ёпиқ обуна усулини танлагани эҳтиёткор, аммо узоқ муддатли стратегияга асосланган ёндашувни акс эттиради.