Tramp Tehron aholisini evakuatsiyaga chaqirdi
17.06.2025 | 12:458535
AQSH prezidenti Donald Tramp Eron va Isroil o‘rtasidagi havo urushi avjiga chiqar ekan, Eron poytaxtidagi aholi Tehronni tark etishini talab qildi. G7 rahbarlari esa mojaroni yumshatish va yadroviy qurollardan voz kechish bo‘yicha keng qamrovli muzokaralar taklif qilmoqda.
17 iyun kuni Eron va Isroil bir-birini beshinchi kun ham uzluksiz nishonga oldi. AQSH prezidenti Donald Tramp o‘zining Truth Social platformasida Tehron aholisini shaharni darhol tark etishga chaqirdi. U buni Eronning AQSH tomonidan taklif qilingan yadroviy kelishuvdan bosh tortgani bilan izohladi.
Kanadada o‘tayotgan G7 sammitida dunyoning yetakchi davlatlari Eronning yadroviy qurollarga ega bo‘lish ehtimolini qat’iy rad etdi va Isroilning o‘zini himoya qilish huquqini tasdiqladi. Fransiya prezidenti Emmanuel Makron Tramp tomonidan mojaroni to‘xtatish va kengroq muzokaralar o‘tkazish bo‘yicha taklif berilganini ma’lum qildi.
Oq uydagi manbalarga ko‘ra, AQSH maxsus vakili Stiv Uitkoff bilan Eron tashqi ishlar vaziri Abbos Aroqchiy o‘rtasida uchrashuv o‘tkazish imkoniyati muhokama qilinmoqda. Hozircha bu ma’lumot rasman tasdiqlanmadi.
Isroil dushanba kuni Eronning teleradiokompaniyasini nishonga oldi, natijada ikki kishi halok bo‘ldi. Eron poytaxtida portlashlar va havo mudofaasi ishlayotgani qayd etildi. Shimoliydagi Natanz yadroviy markazi ham havo hujumlariga duch keldi. Xalqaro atom energiyasi agentligi rahbari Rafael Grossi ma’lum qilishicha, Natanzda 15 000 sentrifuga vayron qilingan.
Omon, Qatar va Saudiya Arabistoni orqali Tehron Trampdan Isroilni otashni to‘xtatishga majbur qilishini so‘ragan. Eron buning evaziga yadroviy muzokaralarda iyiluvchanlik namoyon etishga tayyor ekanini bildirgan. Ammo Eron tashqi ishlar vaziri Aroqchiy «agar Isroil tajovuzni to‘xtatmasa, javoblar davom etadi» deb ta’kidladi.
Oq uy mudofaa vaziri Pit Xegsetxning ma’lum qilishicha, AQSH hali ham Eron bilan kelishuvga umid qilmoqda, biroq o‘z manfaatlarini himoya qilishga tayyor. Eron rasmiylari 224 nafar inson halok bo‘lgani haqida ma’lum qilgan, Isroil esa 24 nafar fuqarosi halok bo‘lganini aytmoqda.
Urush sabab Isroil havo makoni yopilgan va Xitoy elchixonasi o‘z fuqarolarini quruqlik orqali mamlakatni tark etishga chaqirdi. Neft narxlari Trampning bayonotlaridan so‘ng yana 2 foizga oshib, bozorlarda keskinlikni yanada oshirdi.
