ОКМК 9 ой якунида 8,3 трлн сўм фойда олди, экспорт улуши эса пасайди

Ҳисоботда бу кўрсаткич ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 35,1 фоизга кўп экани қайд этилган. Бу шуни англатадики, корхона 2025 йил давомида нафақат ишлаб чиқариш ҳажмини, балки рентабелликни ҳам сақлаб қола олган.

Ҳисоботдаги «молиявий натижалар тўғрисида» бўлимида соф тушум (яъни маҳсулот, иш ва хизматлар реализациясидан тушган даромад) 27,3 трлн сўмдан 34,8 трлн сўмга ўсгани ёзилган. Бу тахминан 27-28 фоиз ўсиш дегани. Яъни, ОКМК 2025-йилда кўпроқ сотди ёки маҳсулотни қимматроқ сотди, таннарх ҳам ошган бўлса-да, у тушумдан тезроқ ошмагани учун асосий фаолиятдан олинган фойда сақланиб қолди.

Ҳисоботнинг ўзида алоҳида қайд этилишича, фақатгина 2025-йилнинг III чорагида корхонанинг соф фойдаси 3,8 трлн сўмни ташкил этган ва бу ўтган йилнинг шу чорагига нисбатан 50,1 фоизга кўп. Бу аллақачон чорак ичида даромад структураси фойда томонга силжиганини кўрсатади. Одатда, бундай сакраш ишлаб чиқариш ҳажмининг мавсумий ошиши, юқори маржали маҳсулотлар улушининг ортиши ёки молиявий харажатларнинг енгиллашиши ҳисобига бўлади.

ОКМК ҳисоботидаги молиявий даромад/харажат қаторларида валюта бўйича йўқотишлар ўтган йилга қараганда пастроқ бўлгани кўриниб турибди, шу сабаб операцион фойда якуний фойдага деярли тўлиқ ўтган.

9 ой давомида корхона 377,8 млн доллар экспорт тушуми олган ва бу умумий тушумнинг 13,2 фоизиини ташкил қилган. Ўтган йилнинг шу даврида экспорт 486,1 млн доллар бўлиб, улуши 22,8 фоиз эди. Демак, 2025 йилда экспортнинг улуши камайган, ички бозор ва миллий валютадаги тушум эса ошган. Бу ёмон кўрсаткич эмас, лекин келажакдаги IPO проспектида бу динамикага изоҳ берилади, валюта тушумлари пасайиши дивиденд сиёсати ва ташқи қарзга хизмат кўрсатишда инвесторларга алоҳида қизиқ бўлади.

Ҳисоботда «узоқ муддатли кредит ва қарзлар» банди йил бошига нисбатан 6,9 трлн сўмга ошиб, 31,4 трлн сўмга етгани кўрсатилган. Бу комбинация йирик инвестиция дастурлари: конларни кенгайтириш, учинчи бойитиш фабрикаси, энергетика обектлари, тўхтамасдан давом этаётганини англатади. Қисқа муддатли қарзларнинг 3,5 трлн сўм атрофида қолгани эса ҳозирча ликвидлик бўйича кескин босим йўқлигини билдиради.

Ўзбекистоннинг 2025-2028 йилларда йирик давлат корхоналарини бозорга чиқариш режаси ичида ОКМК ҳам бор. Очиқ эълон қилинган рўйхатларда комбинация акцияларининг 10-15 фоиз қисмини халқаро ва маҳаллий фонд бозорларида жойлаштириш кўзда тутилган. Бу кетма-кетликда аввал Навои КМК, сўнг Миллий инвестиция фонди (UzNIF) 2026 йилнинг биринчи ярмида, ундан кейин эса ОКМК бозорга чиқиши режалаштирилгани айтилган. Шунда инвесторлар аввалги иккита жойлаштириш бўйича баҳолаш мезонига эга бўлади ва ОКМКни улар билан таққослай олади.