SQB хусусийлаштирилиши бошқа давлат банклари учун намуна бўлиши мумкин — Fitch Ratings

Fitch Ratings халқаро агентлиги таҳлилига кўра, Ўзбекистон ҳукумати банк тизимидаги ислоҳотларда биринчи навбатда «Ўзсаноатқурилишбанк» (SQB) хусусийлаштирилишига устувор аҳамият қаратмоқда. Бу жараён мамлакатдаги бошқа давлат банклари хусусийлашуви учун намуна бўлиши мумкин.

Агентлик ҳисоботида таъкидланишича, яқин 2–3 йилда банклар кескин хусусийлаштирилиши кутилмайди. Бунга сабаб сифатида уларда ҳанузгигача давлат сиёсатига асосланган қарзлар улушининг юқорилиги, капитал етишмовчилиги ва бозордаги рақобат кучайгани келтирилмоқда.

Шу билан бирга, давлат банкларининг бизнес-моделлари аста-секин қайта кўриб чиқилаётгани, мақсадли кредитлашдан кўра, тижорат фаолиятини кенгайтиришга ўтилаётгани ижобий баҳоланган. Бундай ўзгаришлар банкларнинг даромаддорлиги, риск-менежменти ва бошқарув сифатини ошириб, чет эллик инвесторларни жалб этиш имкониятини оширади.

Айни пайтда SQB хусусийлаштириш жараёнида энг олдинда экани таъкидланди. UzNIF (Ўзбекистон Миллий инвестиция жамғармаси) айнан шу банкни тайёрлашга асосий эътиборни қаратмоқда. Бундан ташқари, SQB томонидан 2025 йил октябрида 300 млн долларлик AT1 облигациялари чиқарилиб, банкнинг капитали мустаҳкамланди. Бу кредитлаш ҳажмини кенгайтириш ва фойдадорликни оширишга хизмат қилмоқда.

Fitch таҳлилчиларига кўра, SQB акцияларининг назорат пакетини 2026 йилда UzNIF’нинг кутилаётган IPO’си орқали хусусий инвесторларга сотиш эҳтимоли юқори. Ушбу муваффақиятли хусусийлаштириш бошқа банклар — Asakabank, Aloqabank ва Turonbank учун ҳам йўл очиши мумкин.

Шу билан бирга, Asakabankʼда эски, кам даромадли кредитлар улуши катта бўлиб, бу унинг SME ва чакана кредитлашга ўтишини секинлаштирмоқда. Aloqabank эса ҳозирги пайтда ёш тадбиркорларни қўллаб-қувватлашга қаратилган давлат дастурларида асосий банк сифатида иштирок этмоқда, бу эса унинг яқин келажакдаги хусусийлашиш эҳтимолини пасайтиради.