Европа Starlink’ка рақобатчи гига-лойиҳани амалга оширишга киришди

Европа Иттифоқи мудофаа салоҳиятини кучайтириш доирасида глобал миқёсда юқори аниқликдаги тасвирларни деярли ҳар ярим соатда ҳукуматларга етказиб бера оладиган янги сунъий йўлдош тизимини ишлаб чиқишга киришди. Euractiv хабарига кўра, лойиҳа ЕИ бюджети ҳисобидан миллиардлаб евро талаб қилади ва иттифоқнинг стратегик разведка инфратузилмасини тубдан янгилашга қаратилган.

ЕИнинг Мудофаа ва Космик сиёсат бўйича комиссари Андрюс Кубилиюс геофазовий маълумотларга эҳтиёж кескин ўсганини таъкидлади. Унинг айтишича, дастлаб тижорий маълумотлардан фойдаланиш ва миллий ресурсларни интеграция қилиш имкониятлари кўриб чиқилади, шундан сўнг тўлиқ янгидан ЕИга хос сунъий йўлдош тизими барпо этилади. Фойдаланувчилар талаблари бўйича техник ҳужжат янги йил бошида тайёр бўлиши кутилмоқда.

Европа Космик Агентлиги (ESA) аъзолари, жумладан, Швейцария, Норвегия ва Буюк Британия лойиҳанинг дастлабки босқичи учун 1,2 млрд евро ажратишга келишиб олди. Янгиланган дастур фақат кузатув тизимларини эмас, навигация ва алоқа инфратузилмасини ҳам ўз ичига олади.

Комиссия 2026 йилда «Space Shield» — Ерни доимий мониторинг қилиш имкониятига эга кенг кўламли ташаббусни ишга туширишни режалаштирган. Бу ЕИнинг амалдаги уч «байроқдор» дастурлари — Galileo навигация тизими, Copernicus иқлим мониторинги ва Starlink’га рақиб бўлиши мўлжалланган IRIS² тизими билан бирга феъл-қувватни оширади.

IRIS² учун Airbus, Thales ва Leonardo компаниялари 282 та сунъий йўлдошдан иборат глобал тармоқ архитектурасини ишлаб чиқмоқда. Техник режа 2026 йилнинг биринчи ойларида якунланиши кутилмоқда. Кубилиюснинг айтишича, ушбу компаниялар космик саноатда рақобатбардошликни ошириш учун бирлашиш эҳтимолига очиқ.

ЕИда ҳозирги муҳокамалар асосан ресурслар тақсимоти ва лойиҳанинг сиёсий ваколат доирасига қаратилган. ESA билан қўшма амалга ошириш механизми ва кейинги молиялаштириш босқичи 2026 йил давомида аниқланади.