Pokistonda gazni sellofan paketlarda tashishdek xavfli odat avj solmoqda

Pokistonning shimoliy‑g‘arbidagi Karak mintaqasida aholi o‘zining kundalik energetik ehtiyojini qondirish uchun o‘ta xavfli, ammo yillar davomida odatga aylangan usuldan foydalanmoqda. Mintaqaning aksar qismida tabiiy gaz tarmog‘i mavjud emas va aholi yer yuzasiga yaqin konlardan chiqib turgan tabiiy gazni turli quvurlar yordamida katta paketlarga to‘ldirib, uylariga tashiydi. Bu manzara yillar davomida «balon gaz» deb ataladigan noodatiy amaliyotning asosiga aylangan.

Mahalliy odamlar gaz sizib chiqayotgan joylarga plastik yoki rezina quvurlarni ulab, uni bir necha o‘n kilogrammlik paketlarga to‘ldiradi. Gaz sekin‑asta to‘plangach, paket mahalliy aholi vakillari tomonidan olib ketiladi va uydagi plitalarga ulanadi. Bu usul aholining asosiy ovqat tayyorlash manbai bo‘lib qolgan, ammo xavfi juda yuqori ekani ko‘plab mutaxassislar tomonidan takror‑takror ta’kidlanmoqda.

Mutasaddilarning aytishicha, gaz yig‘ilgan paketlarning kichik chaqnash, uchqun yoki issiqlik manbasidan portlash xavfi bor. Oxirgi o‘n yilliklar davomida minglab uylarda aynan mana shu holat tufayli yong‘inlar kuzatilgan, ba’zi oilalarda esa fojialar qayd etilgan. Shunga qaramay, gaz tarmog‘i bo‘lmagan aholida bu odat o‘z ahamiyatini saqlab qolmoqda.

Mahalliy ekspertlar bu amaliyotni «o‘ta xavfli va nazoratsiz energiya manbai», deb baholab, hukumatni mintaqadagi gaz infratuzilmasini tezkor tarzda rivojlantirishga chaqirmoqda. Ularning fikricha, gaz tarmog‘i barpo etilmaguncha, aholining bunday usuldan voz kechishi amri mahol.

Mintaqa aholisi esa o‘zini xatarga qo‘yganini anglagan holda ham, iqtisodiy qiyinchilik va energiya yetishmasligi tufayli bu usuldan foydalanishda davom etmoqda.