Bitcoinʼga ishonish mumkinmi: 2026 yilda uning narxi qancha bo‘ladi?

Hozirgi ma’lumotlarga ko‘ra, Bitcoin kriptovalyutasining kapitallashuvi taxminan 1,1 trillion dollarga yetdi (o‘sish — 690 foiz). Ya’ni Bitcoin tarmog‘ida ilgari xarid qilingan tangalarning joriy bozor qiymati rekord darajada baland.

Rasmiy statistikaga ko‘ra, Bitcoin ustunligi 2025 yilning bahoridan sentabrigacha 58–64 foiz oralig‘ida bo‘ldi. Bu Bitcoinʼning umumiy kripto kapitalga bo‘lgan ulushi bo‘lib, 2021 yil aprelidan beri eng yuqori ko‘rsatkichdir.

2025 yilgi bozor tendensiyalari: Glassnode tahlilida Bitcoin realizatsiyalashgan kapitallashuvi cycle pastidan 1,1 trln dollarga yetgani, dominantlik esa 60 foiz atrofida ekanligi ko‘rsatib o‘tilgan. Shuningdek, on-chain ma’lumotlarga ko‘ra, 2025 yilning so‘ngi choragida 90 kun davomida Bitcoin orqali 6,9 trln qiymatda tranzaksiyalar bajarildi (Visa/Mastercard bilan bir xil darajada). Bozorning yetuklashganini long-term volatilligining yillik 84 foizdan 43 foizgacha pasayishi ham tasdiqlaydi. Shu davrda JPMorgan tahlilchilari Bitcoin narxi oktabr oyida 119 000 dollar atrofida savdo qilingani va bank modelingiga ko‘ra u 165 000 dollargacha ko‘tarilishi mumkinligini ko‘rsatib o‘tishgan. Ya’ni, 2025 yil oxirida Bitcoin narxi o‘n minglab dollarga o‘sishi bilan dunyo bozor tarixining eng yuqori darajasini sinab ko‘rishi kutilmoqda.

Bozorga ta’sir qiluvchi omillar

AQSH foiz stavkalari: Federal zaxira tizimi siyosatining o‘zgarishi Bitcoin narxiga tezkor ta’sir ko‘rsatadi. Masalan, 2025 yil noyabr oyida Fed yaqinlashayotgan qarorida foizlarni pasaytirish ehtimoli kamaygani xabar qilinishi bilan risk aktivlar bilan birga Bitcoin ham pasayishga uchradi. Reuters ma’lumotiga ko‘ra, 2025 yil 11-noyabr kuni bozor «riskdan qochish» kayfiyatiga o‘tib, Bitcoin olti oy ichidagi eng past 95 885 dollar qiymatiga tushdi. Bunday vaziyatlarda investitsiyalar qimmatli qog‘ozlar tomon siljishi sharoiti kripto valyutalariga ishonchni vaqtinchalik pasaytiradi.

Xitoy regulyatsiyasi: Xitoy Markaziy banki va hukumatining virtual valyutalarga nisbatan qat’iy pozitsiyasi davom etmoqda. 2025 yilning oxirlarida PBOC virtual valyutalar bo‘yicha tavakkalchiliklarning ortganini ta’kidlab, steyblkoin va noma’lum tranzaksiyalarni kuchli nazorat qilishni e’lon qildi. Pekin hukumati 2021 yildan beri kripto savdosi va tokenlarni ishlatishni qat’iyan taqiqlagan, so‘nggi bayonotlarda bu pozitsiya yanada mustahkamlandi.

Yevropa regulyatsiyasi: Yevropa Ittifoqida 2024 yil dekabrida MiCA (Markets in Crypto-Assets) qoidalari kripto bozorini tartibga soladi. Unga ko‘ra, steyblkoin xizmat ko‘rsatuvchi kompaniyalar 2024 yil iyulidan boshlab, boshqa barcha kripto xizmatlar esa 2025 yilning boshidan boshlab MiCA talablariga bo‘ysunishi kerak. MiCA qoidalari shuningdek, kriptotransferlardagi «Sayohat Qoidasi» (Travel Rule)ni tatbiq etib, har bir tranzaksiya bo‘yicha foydalanuvchilar ma’lumotlarini saqlash va ulashishni shart qilmoqda. Bu esa Yevropada anonimlik darajasini pasaytirib, mas’uliyatli kripto faoliyatini kuchaytirmoqda.

Halving (mayning mukofotining pasayishi): 2024 yil 19-aprelda Bitcoin tarmog‘ida bo‘lib o‘tgan to‘rtinchi halving blok mukofotlarini 6.25 BTC dan 3.125 BTC ga pasaytirdi. Halving Bitcoin dizaynidagi qat’iy ta’minot cheklovidir. LSEG tadqiqotchilari ta’kidlaganidek, bu mexanizm «iqtisodiy tortish» vazifasini bajaradi, yangi tanga chiqarilishini yarmiga qisqartirib, xarid ilgari tez bo‘lgan bo‘lsa, narxga bosim o‘rnatadi. Tarixan ilk uch halving voqealari so‘ng Bitcoin qiymati sezilarli darajada ko‘tarilgan, shuning uchun 2025-2026 yillardagi bozor harakati ham asosan halving oqibatida yaratilgan deflyatsiya ustiga qurilishi kutiladi.

Kripto bozoriga ishonch, altkoinlar va institutsional investorlar harakati

Institutsional investorlar Bitcoin va Ethereum singari asosiy aktivlarga e’tibor qaratmoqda. Coinbase–Glassnode hisobotiga ko‘ra, Bitcoin kapitallashuvidagi ulush 64 foizga yetgan (eng yuqori daraja). Shu bilan birga, altkoinlar (xususan, Ethereum va Solana) ulushi biroz pasaygan. Bu bozor rotatsiyasi «likvid va ishonchli» hisoblangan kripto aktivlariga yo‘nalgani anglatadi. Misol uchun, 2025 yil II choragida Bitcoin va Ethereumga jami 14,6 mlrd dollar neto kiritilgan. Yana bir tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, institutsional investorlarning taxminan 43 foizi hozir Bitcoin tutilgan mablag‘ni qarzga berish yoki steykingga yo‘naltirish imkoniyatlarini o‘rganmoqda. Ya’ni Bitcoin bo‘yicha yuqori darajadagi narx va reglament yengilliklari institutsional sarmoyador ishonchini mustahkamlab, bozorda barqaror o‘sishga xizmat qilmoqda.

Bundan tashqari, institutsional sohada korporativ darajada ham Bitcoin ommaviy qabul qilinishi davom etmoqda. Masalan, AQSH shtatlari (Texas, Arizona va boshqalar) Bitcoinʼni qonuniy mulk va soliqqa tortiluvchi aktiv sifatida tanlash bilan munosib ishonch ko‘rsatdi. Fond boshqaruv firmalari ham Bitcoin jadallashtirilgan investitsiya usulini kuchaytirmoqda, ayrim hisobotlarda yirik kompaniyalar va hej-fondlar portfelida Bitcoin ulushi oshib borayotgani qayd etilgan (ayniqsa markaziy bank valyutalari ta’minotining pasayishi fonida).

2026 yil uchun narx ssenariylari

Kripto mutaxassislarining 2026 yilga oid baholari juda xilma-xildir. Optimistik ssenariyga ko‘ra, yirik tahlilchilar Standard Chartered singari bank modellari bo‘yicha Bitcoin 2025 yil oxirida 200 ming dollar, 2026 yil oxirida esa 300 ming dollar darajasigacha ko‘tariladi. Ular siyosiy yordam va ETF oqimlari kuchayishini asos qilib ko‘rsatadi. Boshqa «bazaviy» taxminlar 180 ming–220 ming oralig‘ida to‘xtaydi, masalan, CryptoSlate nashri Bitcoinʼning taxminiy barqaror holatdagi narxini 2026 yilga 180 ming–220 ming qilib baholaydi.

Standart Chartered modeli bo‘yicha 2026 yil oxirigacha 300 ming atrofiga erishish kutiladi. Bu ko‘rsatkich bozor oqimlari tezlashsa ham, siyosiy ishonchlilik saqlansa yuqoriga oshirilishi mumkin. ARK Invest va boshqa ba’zi tadqiqotchilar esa uzoq muddatda Bitcoinʼni 250 ming–500+ ming dollarlik darajaga chiqishini ko‘rmoqda, biroq ularning vaqt istiqboli 2026 yildan keyinga to‘g‘ri keladi.

Ko‘pchilik tahliliy agentliklar va median baholar bo‘yicha Bitcoin 150 ming–200 ming dollar atrofida bo‘ladi. Masalan, CryptoSlatega ko‘ra o‘rtacha va minimal ko‘rsatkichlarni inobatga olgan holda 2026 yilga 180 ming–220 ming dollar oralig‘i «asosiy ssenariy» deb hisoblanadi. Citigroup va JPMorgan kabi konservativ institutlar ham 2025 yil oxiriga 133–165 ming dollar, 2026 yil oxiriga esa 180–200 ming dollarni taxmin qilmoqda.

Bitcoin 2025 yil oxirida 135–140 ming dollar darajasida to‘xtab, keyin pasayishga uchrashi mumkin. 2026 yilda ayiq-bozor kengayib, qo‘llab-quvvatlash 60 000 dollar atrofida bo‘lishi ehtimoli bor. Umuman olganda, CryptoSlate mutaxassislari kamtarona ssenariy sifatida 2026 yil oxirigacha 80 ming–120 ming oralig‘ida narxini taxmin qilmoqda. Ya’ni, iqtisodiy inqiroz yoki keskin regulyatsion bosimda Bitcoin 60 ming–80 ming dollargacha pasayishi ham ehtimoldan xoli emas.

Texnologik tendensiyalar: Lightning, L2 va Bitcoin DeFi

Bitcoin tarmog‘i texnologik nuqtayi nazardan ham rivojlanmoqda. Lightning Network kabi Laer-2 yechimlari kengaymoqda: endi Kraken, Coinbase kabi yirik kripto birjalar Lightning to‘lovlarini qo‘llab-quvvatlaydi, bu orqali tez va arzon tranzaksiyalar amalga oshirilmoqda. Lightning kanallarining umumiy sig‘imi o‘sib bormoqda va kichik chiqimli kanallar o‘rnini katta va samaraliroq kanallar egallamoqda. Amaliyotda Lightning orqali tranzaksiya komissiyalari deyarli nolga teng (ba’zan 0 foizga yaqin) va to‘lovlar yarim soniyadan ham kam vaqt ichida bajariladi. Ushbu platforma mikromoliyalashgan to‘lovlar va kundalik operatsiyalar uchun qulaylik yaratmoqda.

Laer-2 va yon zanjir (sidechain) loyihalar ham Bitcoin blokcheynini kengaytirmoqda. Masalan, RSK va Stacks kabi platformalar, shuningdek yangi rolluplar (Core, Merlin kabi) Bit o‘zida smart-kontraktlarga asoslangan DeFi xizmatlarini yaratish imkonini beradi. Ular orqali lent, DeFi DEX, barqaror tangalar va boshqa moliyaviy vositalar yaratilmoqda. 2024 yilda Taproot Assets (Taro) kabi yangi protokollar paydo bo‘lib, Lightning tarmog‘ida token yaratishni osonlashtirdi. Shuningdek, 2025 yilda Tether kompaniyasi Lightning/Taproot asosida USDT steyblkoinini chiqarishni rejalashtirmoqda. Bu kabi yangiliklar Bitcoinʼni o‘zida qolgan likvidlik va rentabellikni oshirishga yordam beradi. Hozirgi kunda Bitcoin DeFi (BTCFi) bo‘yicha TVL atigi 5–6 milliard dollar darajasida, ammo infratuzilma sezilarli darajada yaxshilanishi bilan bu soha tez rivojlanishi kutilmoqda.

Yangi regulyatsion o‘zgarishlar, CBDC raqobati va global iqtisodiy muhit

AQSH Kongressida «Digital Asset Market CLARITY Act» loyihasi ko‘rib chiqildi va bu hujjat kripto aktivlar ustidan tartibga solishni aniqlashtirishni maqsad qilgan. Shuningdek, Kongressda doimiy barqaror tangalar va strategik Bitcoin zaxiralarini tartibga soluvchi qonun loyihalari muhokama qilinmoqda. CryptoSlate tahliliga ko‘ra, AQSH hukumati raqamli valyutalar bo‘yicha qaror qabul qilishda ehtiyotkor yondashayotganini bildirib, «yagona markaziy bank raqamli valyutasiga» (retail CBDC) to‘la o‘tmaslik tarafdori bo‘lgan. Bu esa aksincha Bitcoin va boshqa xususiy kripto aktivlarga raqamli muqobil sifatida qarashni rag‘batlantiradi.

Xalqaro maydonda esa CBDC loyihalari kuchaymoqda: Xitoy e-yuan (eCNY) sinovlarini kengaytirishda davom etmoqda, Yevropa Ittifoqida esa raqamli yevro yaratish ustida ishlanyapti. Raqamli valuta bo‘yicha bunday qat’iy tarjibalar ham Bitcoin uchun raqobat muhitini yaratishi, ham teskari effekt sifatida talabni oshirishi mumkin. Shu bilan birga, Yevropaning MiCA regulyatsiyasi 2024 yil oxiriga joriy etilib, Yevropa bozoridagi kripto-faoliyatni qat’iy nazoratga oldi. Xitoyda esa PBOC stablecoin va noma’lum tranzaksiyalarni ham qonuniy taglik ostiga olishni e’lon qilib, iqtisodiy barqarorlikni saqlash tarafdori bo‘ldi. Global iqtisodiyotda ham inflatsiya pasayib borishi, pandemiya so‘ngiga qadar orttirilgan qarzlar va geopolitik xavflar Bitcoin va boshqa kripto aktivlarga bo‘lgan ehtiyojni bevosita ta’sir qilishi mumkin.

Bitcoinʼga muqobil investitsiya sifatida e’tibor

Bitcoinʼga e’tibor ko‘p hollarda uni raqamli oltin sifatida ko‘rish bilan bog‘liq. Yirik moliya institutlari Bitcoinʼni investorlarning ko‘p yillik inflatsiya tahdidiga qarshi diversifikatsiya vositasi deb hisoblayapti. Masalan, JPMorgan tahlilchilari Bitcoinʼni «fiat devalvatsiyasiga qarshi sug‘urta» portfeli tarkibida oltin bilan birgalikda tavsiflab, oxirgi yillarda ushbu aktivlarga davlat va korporativ xaridlarning ortib borayotganini ta’kidlagan. Ularning yozishicha, yuqori inflatsiya tahdidlari, hukumatlar byudjetidagi katta kamomadlar va Markaziy banklarning mustaqilligi haqida xavotir Bitcoin va oltinga katta oqimlarni keltirib chiqarmoqda. Shu bois, bozorda Bitcoin uzoq muddatda mustahkamlanishi va diversifikatsiya vositasi sifatida dolzarbligi haqida fikrlar kuchaymoqda.