Доналд Трамп дори-дармон бозорни босим остига олди

АҚШ президенти Доналд Трамп фармацевтика бозорида йиллар давомида шаклланган қоидаларни қайта ёзишга киришди. Оқ уй билан ихтиёрий келишувга келган тўққизта йирик фармкомпаниялар дорилар нархини пасайтириш мажбуриятини олди, эвазига эса бож ва тарифлардан вақтинчалик ҳимояга эга бўлди. Бу қарор АҚШ соғлиқни сақлаш тизимида кескин бурилиш сифатида баҳоланмоқда.

Маъмуриятнинг асосий қуроли — тариф таҳдиди. Трамп йирик ишлаб чиқарувчиларга очиқ равишда шундай сигнал берди: ёки нархлар тушади, ёки фармацевтик импорт учун махсус божлар жорий этилади. Натижада, бозорда устун мавқега эга компаниялар муросага боришни афзал кўрди. Бу АҚШда давлат томонидан нархларга тўғридан тўғри таъсир ўтказиш амалиётининг кучайиб бораётганини кўрсатади.

Келишувлар нафақат мавжуд препаратларга, балки янги ишлаб чиқариладиган дориларга ҳам тааллуқли. Компаниялар ижтимоий суғурта дастурлари доирасида «энг қулай нарх» сиёсатига ўтишни қабул қилди. Шу билан бирга, ишлаб чиқариш қувватларини АҚШ ҳудудига кўчириш талаби ҳам кучайди, бу эса фармсаноатда де-факто индустриал сиёсат шаклланаётганидан дарак беради.

Бу жараён глобал фармацевтика бозори учун ҳам муҳим сигнал ҳисобланади. АҚШ — дори ишлаб чиқарувчилар учун энг даромадли бозор бўлиб қолмоқда ва айнан шу омил компанияларни сиёсий босимга мойил қилди. Европа ва Осиёдаги фармгигантлар ҳам Вашингтон қўяётган янги қоидаларга мослашишга мажбур бўлиши мумкин.

Натижада, Трамп маъмурияти дорилар нархини пасайтириш орқали ички ижтимоий қониқишни оширишни, бир вақтнинг ўзида эса ишлаб чиқаришни мамлакат ичига қайтаришни кўзламоқда. Бу сиёсат қисқа муддатда истеъмолчилар учун фойдали бўлиши мумкин, аммо узоқ муддатда инновациялар ва глобал фармбозор архитектурасига қандай таъсир қилишини вақт кўрсатади.

Аввалроқ Ўзбекистонда электрон рецепт тизими ишга тушгани ҳақида хабар берган эдик.