Kaspiy ham qurimoqda: suv sathi rekord darajada tushib ketdi

Rossiya va Qozog‘iston sohillarini yuvuvchi Kaspiy dengizi hozirgi vaqtda tarixiy minimal sathga tushdi. KaspNIRX ma’lumotlariga ko‘ra, suv sathi Baltika balandliklar tizimi bo‘yicha minus 29 metrdan kamni tashkil etmoqda. Bu holat 1990-yillar o‘rtasidan beri davom etayotgan barqaror tushish jarayonining kulminatsiyasi bo‘ldi. Mutaxassislar qayd etishicha, so‘nggi to‘rt yilda Volga daryosidagi yillik oqim 210–232 km³ atrofida bo‘lib, bu ko‘rsatkich ko‘p yillik o‘rtacha 250 km³ darajasidan ancha kam. Volga Kaspiyga oqadigan barcha daryo suvining 80 foizini ta’minlaydi, shunday ekan, uning hajmidagi kamayish Kaspiy suv sathining tushishiga asosiy omil bo‘lmoqda. Shuningdek, global isish sababli suv bug‘lanishi kuchaymoqda. Ayni paytda daryolardan suvni qishloq xo‘jaligi, sanoat va kommunal ehtiyojlar uchun faol ravishda olish ham umumiy suv balansiga salbiy ta’sir qilmoqda. Bu o‘zgarishlar Kaspiy dengizi shimoliy sohilidagi suyulma ekotizimlarga jiddiy zarar yetkazmoqda. Ayniqsa, dengiz tubining ochilib qolishi bilan suv hayvonotlari joylashgan hududlar yo‘qolmoqda. Bu esa biologik xilma-xillikning kamayishiga va tabiiy muhitning yomonlashuviga olib kelmoqda. Rossiya Tabiat resurslari vazirligi Kaspiyda suv sathining pasayishiga qarshi kurashish bo‘yicha milliy dastur ishlab chiqmoqda. KaspNIRX olimlari ushbu hujjatni tayyorlashda faol ishtirok etmoqda. Dasturning maqsadi — o‘zgaruvchan sharoitlarga moslashish, prognozlarni yaxshilash va salbiy oqibatlarni kamaytirishga qaratilgan chora-tadbirlarni amalga oshirish.