«Эпштейн файллари» кимларни фош қилди?

19 декабр куни АҚШ Адлия вазирлиги вояга етмаганларни жинсий эксплуатация қилишда айбланган молиячи Жеффри Эпштейнга оид федерал терговнинг сўнгги қисмини эълон қилди.

Адлия вазирлиги ва ФҚБ аввалроқ ишни таҳлил қилиш натижасида 300 гигабайтдан ортиқ маълумотлар, ашёвий далиллар, болалар порнографиясини ўз ичига олган 10 мингдан ортиқ файллар, шунингдек, Эпштейн ва унинг қурбонлари иштирок этган фото ва видеоматериаллар аниқланганини маълум қилган эди.

Ўша куни Конгресснинг ҳар икки палатаси томонидан қабул қилиниб, ноябр ойида АҚШ президенти Доналд Трамп томонидан қонун сифатида имзоланган Эпштейн шаффофлиги тўғрисидаги қонунда белгиланган 30 кунлик муддат якунланди. Қонунга кўра, ҳукумат белгиланган муддат ичида материалларни тўлиқ махфийликдан чиқариши керак эди. Бироқ Бош прокурор ўринбосари Тодд Бланш нашр этиш жараёни босқичма-босқич амалга оширилишини маълум қилди.

Унинг сўзларига кўра, «бугун бир неча юз минг ҳужжат эълон қилинган, келгуси ҳафталарда эса яна бир неча юз минг ҳужжат чоп этилади». У архивни тайёрлаш устида Адлия вазирлигининг 187 нафар адвокати ишлаганини билдирди.

Қонуннинг ҳаммуаллифи, республикачи вакил Томас Масси ҳужжатда барча материалларнинг фақат бир қисми эмас, балки ўз вақтида тўлиқ эълон қилиниши аниқ талаб қилинганини таъкидлади. Сенатдаги демократлар кўпчилиги етакчиси Чак Шумер ҳам Адлия вазирлигини қонунни бузишда айблаб, нашр кечикишини ҳақиқатни яширишга уриниш сифатида баҳолади. Адлия вазирлиги эса архивни йил охиригача тўлиқ эълон қилишга ваъда берди.

2024 йилги президентлик кампанияси давомида Доналд Трамп Эпштейн иши файлларини тўлиқ махфийликдан чиқаришга бир неча бор ваъда берган ва аввалги маъмуриятни уларни махфийлаштиргани учун танқид қилган эди. Бироқ иккинчи муддатининг дастлабки ойларида у риторикасини ўзгартириб, ишни «зерикарли» деб атади ва уни эълон қилишни талаб қилаётган республикачиларни «демократларнинг ҳийлаларга алданган» деб баҳолади. Шунга қарамай, маълумотларнинг катта қисми аллақачон Гислейн Максвелл иши материалларида пайдо бўлган, бир қатор ҳужжатлар эълон қилинган. Конгресс томонидан қўшимча ҳужжатлар ҳам чоп этилди.

Трампнинг инаугурациясидан бери Эпштейннинг парвоз журналлари, экспонатлар рўйхати, қисман ўчирилган исмлар ёзилган телефон китоблари, Максвеллнинг кўрсатмалари, ўн минглаб саҳифадан иборат суд ва расмий ҳужжатлар, электрон ёзишмалар, шунингдек, Эпштейннинг таниқли сиёсатчилар, ишбилармонлар ва маданият арбоблари билан тушган фотосуратлари эълон қилинди.

Улар орасида Доналд Трамп, Билл Гейтс, Ларри Саммерс, Ноам Чомски, Вуди Аллен, Майкл Жексон, Мик Жаггер, Кевин Спейси, Крис Такер, Дэвид Копперфилд ва собиқ шаҳзода Эндрю бор.

19 декабр куни эълон қилинган материаллар тўрт қисмга бўлинган тахминан 8 мингта сканерланган ҳужжатни ўз ичига олади. Улар орасида Эпштейннинг Манхэттен ва Кичик Сент-Джеймс оролидаги уйларида ўтказилган тинтувлар пайтида олинган фотосуратлар, шунингдек, унинг шахсий архивидан олинган тасвирлар мавжуд.

Ҳужжатлар орасида Гислейн Максвеллнинг манзарали, саёҳат ва шахсий фотосуратлари, жумладан, 2002 йил ноябр ойида Москва ва Санкт-Петербургда олинган суратлар ҳам бор. Суратлардан бирида у икки нафар россиялик ҳарбий хизматчи билан тасвирланган.

Фотосуратларнинг катта қисми АҚШнинг собиқ президенти Билл Клинтон билан сафарлари давомида олинган. Айрим суратларда у юзлари яширилган ёш аёллар билан бирга тасвирланган. Архивда шунингдек, кўплаб ёш аёлларнинг очиқ фотосуратлари мавжуд бўлиб, уларнинг аксарияти қисман ёки тўлиқ яширилган. Юзлаб саҳифали матнли ҳужжатлар ҳам худди шундай тарзда цензура қилинган.

Тодд Бланшнинг айтишича, Адлия вазирлиги жабрланувчилар ва уларнинг қариндошларига тегишли тахминан 1200 та исмни, шунингдек, шахсий маълумотлар, болаларга нисбатан жинсий зўравонлик, миллий хавфсизлик масалалари ва давом этаётган терговларга таъсир кўрсатиши мумкин бўлган маълумотларни яширган. Бундай даражадаги таҳрирлаш ҳар икки партия қонун чиқарувчиларининг ғазабини қўзғатди. Чак Шумернинг таъкидлашича, «тоғдек таҳрирланган саҳифалар»ни нашр этиш ҳам шаффофлик руҳини, ҳам қонун талабларини бузади.

Архивда шунингдек, парвоз журналлари, телефон ёзувлари, факс ҳисоботлари, Эпштейн ёрдамчиларининг ёзма қайдлари, катталар дўконларидан олинган квитанциялар ва жабрланувчилар ишларига оид материаллар мавжуд. Улар орасида Мария Фармернинг 1996 йилда ФҚБга ёзган шикояти ҳам бор. Унда у Эпштейн вояга етмаган опа-сингилларнинг фотосуратларини ўғирлагани ва унга таҳдид қилганини даъво қилган. Кейинчалик бюро унинг мурожаатини эътиборсиз қолдирган.

Жабрланувчиларнинг адвокатлари ФҚБда жинсий жиноятларда гумон қилинган камида 20 нафар эркак борлиги ҳақидаги даъволарга қарамай, эълон қилинган ҳужжатларда бошқа айбланувчилар ҳақида ҳеч қандай маълумот йўқлигини билдиришди.

Доналд Трампнинг исми фақат кам ҳолларда тилга олинади — парвоз журналларида, манзиллар китобида ва Эпштейн қўлида Трамп томонидан ёзилган 22 500 долларлик чек ушлаб турган ягона фотосуратда. Шунга ўхшаш материаллар аввалроқ Конгресс томонидан ҳам эълон қилинган эди.