O‘zbekistonda 1 oktyabrdan nimalar o‘zgaradi?

Moped va skuterlarni boshqarish uchun haydovchilik guvohnomasi talab etiladi Vazirlar Mahkamasining 12 apreldagi qaroriga muvofiq, 1 oktyabrdan moped va skuterlarni boshqarish uchun haydovchilik guvohnomasi talab etila boshlaydi. Xavfsiz harakatlanish uchun moped va skuter haydovchilari yo‘l harakati qoidalarini bilishi vaularga rioya etishi shart, shuning uchun Vazirlar Mahkamasining 2024 yil 9 avgustdagi 493-son qaroriga asosan ular malaka oshirishdan o‘tishi va «A» toifasidagi haydovchilik guvohnomasiga ega bo‘lishi shart. Hukumatning 2024 yil 8 iyul va 9 avgustdagi qarorlariga bilan 1 martdan moped vaskuterlarga yangi talablar: majburiy davlat ro‘yxatidan o‘tish, davlat raqami belgilarini olish vaularni boshqarish uchun «A» toifali haydovchilik guvohnomasiga ega bo‘lish joriy etilishi rejalashtirilgan edi. Vazirlar Mahkamasining 12 apreldagi qarori bilan haydovchilik guvohnomalariga oid ushbu muddat yana olti oyga — 1 oktyabrga ko‘chirildi. Hukumat, shuningdek, ekspluatatsiyadagi moped va skuterlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi vaqtinchalik nizomning amal qilish muddatini 31 sentyabrgacha uzaytirdi. Oq shakardan aksiz solig‘i bekor qilinadi 2025 yil 1 oktyabrdan O‘zbekiston Respublikasi hududiga olib kiriladigan xushbo‘ylashtiruvchi va rang beruvchi qo‘shimchalarsiz oq shakarga aksiz solig‘i bekor qilinadi. 20 nafar va undan ortiq xodimi bo‘lgan yuridik shaxslarga mol-mulk solig‘i, yer solig‘i va ijara to‘lovining hisoblangan summalarini 2025 yil 15 iyul va 1 dekabrga qadar bo‘lib-bo‘lib to‘lashga ruxsat beriladi. Yengil sanoat korxonalariga qator moliyaviy qo‘llab-quvvatlash choralari qo‘llanadi Prezidentning 19 sentyabrdagi farmoni bilan, Vazirlar Mahkamasi huzurida Yengil sanoatni rivojlantirish agentligi tashkil etilmoqda. Agentlik qoshida Yengil sanoatni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi tashkil etiladi. Agentlik tomonidan yengil sanoat sohasidagi korxonalarga 2025 yil 1 oktyabrdan qator moliyaviy qo‘llab-quvvatlash choralari qo‘llanadi. Xususan, tashkilot xalqaro brendlarni jalb qilish, standartlashtirish vasertifikatlashning xalqaro tizimlarini, moliyaviy hisobotlarning xalqaro standartlarini joriy etish ishlari bilan shug‘ullanadi. Shuningdek, eksport shartnomalari bo‘yicha sug‘urtalashni moliyalashtirish xarajatlarini qoplaydi hamda mutaxassislarni o‘qitish uchun grantlar ajratadi. «Har bir mahallada futbol maydoni» dasturi joriy etiladi 2025 yil 1 oktyabrdan boshlab mahallalarda futbol maydonlarini barpo etish bo‘yicha «Har bir mahallada futbol maydoni» dasturi joriy etiladi. Bu haqda Prezidentning joriy yilning 21 avgust kuni qabul qilingan «O‘zbekistonda futbol sohasini raqamlashtirish va ommaviyligini yanada oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qarorida so‘z boradi. Unga ko‘ra, ushbu dastur doirasida:

• mahallalardagi bo‘sh turgan davlat mulki ob’ektlari (yer uchastkalari) – ularning bir qismida futbol maydoni barpo etish va kamida 10 yil mobaynida uning foydalanish maqsadini o‘zgartirmaslik sharti bilan elektron onlayn auksion savdolariga chiqariladi;
• elektron onlayn auksion savdolari g‘oliblariga xarid qilingan bo‘sh turgan davlat mulki ob’ekti (yer uchastkasi)ning qolgan qismidan qonunchilikda belgilangan tartibda foydalanish va tasarruf etish huquqi beriladi;
• elektron onlayn auksion savdolariga chiqarilgan davlat mulki ob’ektlari (yer uchastkalari) uch oy davomida sotilmagan taqdirda, ularning boshlang‘ich bahosi bosqichma-bosqich 10 foizdan, lekin ko‘pi bilan 50 foizgacha pasaytirilgan holda va sotib olish to‘lovlarini uch yilgacha bo‘lib-bo‘lib to‘lash sharti bilan savdolarga chiqariladi.

Davlat mulki ob’ekti bo‘lgan futbol stadionlari va maydonlarining foydalanish maqsadlarini o‘zgartirish va sotuvga chiqarish taqiqlanadi. Pensiyalarni naqd shaklda biometrik identifikatsiyalash va ERI orqali berish boshlanadi 2025 yil 1 oktyabrdan davlat pensiya ta’minotiga oid hamda AT “Xalq banki” tomonidan pensiyalarni naqd pul shaklida to‘lash bilan bog‘liq xizmatlar fuqarolarni biometrik identifikatsiya qilish (Face-ID) hamda ularning imzosini elektron shaklda olish orqali amalga oshiriladi. Bu “Nogironlik pensiyalari va kompensatsiyalarni tayinlashda proaktiv xizmatlarni joriy etish to‘g‘risida”gi prezident qarorida belgilangan. To‘lov oluvchilar to‘lov qaydnomalarini planshetda elektron shaklda imzolashlari mumkin bo‘ladi. Adliya vazirligi Pensiya jamg‘armasi va Xalq bankining elektron so‘roviga ko‘ra biometrik identifikatsiyalash uchun ma’lumotlarni taqdim etadi. Endi sudyalikka nomzodlar akademiyada o‘qitiladi Prezident 21 avgustda imzolagan farmonga ko‘ra, O‘zbekistonda Sudyalar oliy maktabi negizida Odil sudlov akademiyasi tashkil etilmoqda. Akademiya sudyalik lavozimlariga nomzodlarni o‘qitish, amaldagi sudyalar vasud apparati xodimlarining malakasini oshirish bilan shug‘ullanadi. 2025 yil 1 oktyabrdan boshlab sudyalik lavozimlariga nomzodlar davlat granti asosida olti oylik kasbiy qayta tayyorlash kurslarida o‘qitiladi. Kurslarga qabul qilingan shaxslar ularning egallagan lavozimi butun o‘qish davri mobaynida saqlangan holda asosiy ish joyi bo‘yicha lavozimidan ozod qilinadi. O‘qish davrida tinglovchilarga sudya yordamchisining 1 oylik mehnatiga haq to‘lash fondi miqdorida har oyda stipendiya to‘lanadi. «Yashil makon» platformasida daraxt ekiladigan maydonlar koordinatalari kiritiladi Prezidentning 30 maydagi farmoniga muvofiq, 1 oktyabrdan boshlab «Yashil makon» platformasida daraxt ekish mumkin bo‘lgan maydonlarning koordinatalari, ularni parvarish qilish va tavsiya etilgan daraxt turlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar ko‘rsatiladi. 2025 yil 1 oktyabrdan boshlab:

• atrof-muhitga ta’sir ko‘rsatishning I va II toifalariga mansub faoliyat turlarining ekologik oqibatlari to‘g‘risidagi bayonotdan keyingi bosqichlarda ekologik normativ loyihalarini davlat ekologik ekspertizasidan o‘tkazish uchun ushbu faoliyat turlarining texnologik jarayonlari amaldagi «Yashil sertifikat»ga ega bo‘lishi;
• texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi normativ hujjatlar talablariga muvofiqligi tasdiqlanishi majburiy bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqarilgan mahsulotga muvofiqlik sertifikati berilishi uchun ushbu mahsulotni ishlab chiqarish texnologik jarayonining amaldagi «Yashil sertifikati» mavjud bo‘lishi majburiy hisoblanadi;
• 2026 yil iyul oyiga qadar texnologik jarayonlarni ekologik sertifikatlashtirish maqsadida shartnoma tuzgan xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar uchun sertifikatlashtirish ishlari bepul amalga oshiriladi.

Ekologik sertifikatlashtirish tegishli akkreditatsiyaga ega bo‘lgan yuridik shaxslar tomonidan o‘tkaziladi. «Yashil sertifikat» olish uchun ariza beruvchi sertifikatlashtiruvchi organga ariza beradi. Bir ish kuni mobaynida sertifikatlashtiruvchi organ tomonidan muvofiqlikni baholash ishlarini o‘tkazish to‘g‘risida qaror qabul qilinadi. Shartnoma tuzilgandan so‘ng sertifikatlashtirish organi tomonidan muvofiqlikni baholash amalga oshiriladi.  Aholiga naqd pul shaklida beriladigan ayrim moliyaviy yordamlar ijtimoiy karta orqali ajratiladi 2025 yilning 1 oktyabridan jamg‘arma mablag‘lari hisobidan fuqarolarga naqd pul shaklida beriladigan mablag‘lar bosqichma-bosqich ijtimoiy karta orqali taqdim etiladi. Kambag‘allikni qisqartirish davlat maqsadli jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan fuqarolarga pul shaklida beriladigan subsidiya, grant va ssudalar bosqichma-bosqich ijtimoiy karta orqali taqdim etiladi. Tovarlar bojxonada «Yagona darcha» orqali rasmiylashtiriladi 2025 yil 1 oktyabrdan tovarlarni olib kirish, olib chiqish va tranzit olib o‘tish bo‘yicha barcha sertifikat, xulosa va ruxsat etish xususiyatiga ega hujjatlar faqat «Yagona darcha» bojxona axborot tizimi orqali rasmiylashtiriladi. Bu 25 mart kuni prezidentning «Davlat bojxona xizmati organlarining faoliyatini tashkil etish va bojxona ma’muriyatchiligini yanada takomillashtirishning qo‘shimcha chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qarorida [PQ-122-son] belgilangan. 1 oktyabrdan mebel savdolari faqat mahalliy mahsulot sertifikati bilan amalga oshiriladi   2025 yil 1 oktyabrdan boshlab elektron kooperatsiya portali va davlat xaridlari elektron tizimlari operatorlarining «Milliy do‘kon» sahifalarida faqatgina mahalliy ishlab chiqarilgan tovar to‘g‘risidagi sertifikatga ega bo‘lgan mebel mahsulotlarini joylashtirish va mazkur sertifikatga ega tadbirkorlik sub’ektlarining savdolarda ishtirok etishiga ruxsat beriladi. Investitsiya platformalarida “Tartibga solish qumdoni” rejimi ishga tushadi 21 avgustdagi prezident qaroriga muvofiq, 2025 yil 1 oktyabrdan 2026 yil 1 oktyabrgacha investitsiya platformalaridan «Tartibga solish qumdoni» maxsus huquqiy rejimida quyidagi yo‘nalishlar bo‘yicha foydalanishga ruxsat beriladi:

• qimmatli qog‘ozlarni joylashtirish va sotish;
• venchur vapay fondlarini moliyalashtirish;
• kommandit shirkatlarga hissa kiritish.
• Maxsus huquqiy rejim doirasida:
• yuridik shaxs maqomiga ega tadbirkorlik sub’ektlari investitsiya jalb etishni talab etadigan loyihalarini hamda ulushga ega bo‘lish orqali tadbirkorlik faoliyatida ishtirok etishga oid takliflarini investitsiya platformalarida joylashtirishga haqli;
• investorlar investitsiya platformalarida e’lon qilingan investitsiya loyihalarini tanlash va ularga mablag‘ kiritish orqali investitsiya faoliyatini amalga oshirish hamda shu orqali foyda olish huquqiga ega;
• investitsiya platformalari orqali amalga oshiriladigan loyihalarni boshqarish investitsiya va boshqaruv kompaniyalari orqali ham amalga oshirilishi mumkin.

Davlat xizmatchilari safarlari «Xizmat safari» yagona moduli orqali nazorat qilinadi Davlat xizmatchilarining xorijiy va ichki xizmat safarlarini tashkil etish, hisobini yuritish va tahlil qilish «hrm.argos.uz» elektron tizimi tarkibidagi «Xizmat safar» yagona modulida amalga oshiriladi. Bunda:

• xizmat safarlarining rejalari va natijalari, geografiyasi, xodimlar soni, shuningdek xarajatlarni onlayn kuzatish imkoni yaratiladi;
• muayyan davlat organi faoliyati samaradorligiga xizmat safarlarining bevosita, oraliq va yakuniy ta’sirining monitoringi olib boriladi;
• davlat xizmatchilari har bir xorijiy xizmat safarining yakunlari to‘g‘risida hisobot taqdim etadi va hisobot asosida uning samaradorligi baholanadi.

Uchastkalarni auksionsiz ijaraga olish tartibi joriy etildi Tadbirkorlar o‘zlarining bino va inshootlariga tutashgan uchastkalarni, shu jumladan davlat organlari va tashkilotlari doimiy foydalanishidagi yerlarni (ta’lim va tibbiyot muassasalari huzuridagi uchastkalardan tashqari) ijaraga olishi mumkin. Ijara quyidagicha amalga oshiriladi:

• auksionsiz – to‘g‘ridan-to‘g‘ri, agar yer tadbirkor ob’ekti bilan chegaradosh bo‘lsa;
• bir kalendar yil muddatiga uzaytirish imkoniyati bilan;
• yer solig‘i stavkasining 3 baravarigacha miqdordagi ijara haqi bilan;
• Davlat soliq qo‘mitasi nazorati ostidagi shartnomalarni ro‘yxatga olishning elektron tizimi orqali.