Videoni Youtubeʼda tomosha qiling:
👉
https://youtu.be/aYC1LrGRdDA
So‘nggi hafta ichida dunyo va mamlakatimizda sodir bo‘lgan eng ahamiyatli voqea-hodisalarni yana bir bor esga olamiz. «Uch qahramon» bozoridagi yong‘in, subsidiya o‘rniga foizsiz ssuda, «Bunyodkor» stadionidagi konsert oqibatlari hamda «Afrosiyob» poyezdiga qarshi qo‘poruvchilik uchun jazo va boshqa voqealar shular jumlasidandir.
«Uch qahramon» bozorida ro‘y bergan yong‘in
Toshkent tumanining poytaxt bilan chegaradosh hududida joylashgan «Uch qahramon» bozorida ro‘y bergan yong‘in haftaning eng shov-shuvli voqealaridan biri bo‘ldi.
Keng ko‘lamli yong‘in bozorda 11 avgust tonggi soat 02:20 larda sodir bo‘ldi. Olov 03:24 da qurshab olingan va 04:46 da to‘liq o‘chirilgani ma’lum qilindi.
Bozorning umumiy do‘konlar qurilgan maydoni 20 ming metr kv. bo‘lib, 8 ming metr kv. maydondagi 181 ta do‘kon yonib, tadbirkorlarga 74 mlrd so‘mlik moddiy zarar yetgan. Garchi, yong‘inga elektr simlari nosozligi sabab bo‘lgani aytilayotgan bo‘lsa-da, aholi va tadbirkorlar o‘rtasida do‘konlarga ataylab o‘t qo‘yilgan bo‘lishi mumkinligi to‘g‘risida taxminlarni ilgari surishdi.
Ma’lum qilinishicha, 2026 yil 1 martdan boshlab bozor o‘rnida metropoliten uchun infratuzilma qurilishi boshlanadi.
Zarar ko‘rgan tadbirkorlar taqdir hukmiga tashlab qo‘yilgani yo‘q. 14 avgust kuni Toshkent viloyati hokimi Zoyir Mirzayev bozorga tashrif buyurib, tadbirkorlar bilan uchrashdi. Ularning 165 nafariga savdo faoliyati olib borishi uchun vaqtincha joy ajratildi. Hozircha ular ko‘rgan zarar qoplab berilish-berilmasligi haqida aniq gap aytilganicha yo‘q.
AI-92 benzini narxi pasaydimi yo oshdi?
Hafta ichida «O‘zbekneftgaz» AI-92 benzini narxi pasaygani haqida yolg‘on axborot tarqatdi: go‘yoki birja savdosiga benzinning bir tonnasi narxi 12 mln 881 ming so‘mdan 12 mln 628 ming so‘mga tushirilgani e’lon qilindi.
Biroq «O‘zbekneftgaz» so‘nggi marta 2024 yilning 18 oktyabrida AI-92 benzini 11 mln 538 ming so‘mdan sotilishini e’lon qilgan. O‘tgan 9 oy davomida esa birjaga chiqarilayotgan benzin narxi o‘zgargani borasida hech qanday ma’lumot bermagan.
Agar 2024 yilgi ma’lumotga tayanadigan bo‘lsak, benzin narxi qariyb 10 foizga ko‘tarilgan.
- Xo‘sh, Markaziy Osiyo davlatlarida benzin narxi qancha?
Qozog‘iston: 4758–5061 so‘m
Qirg‘iziston: 10 200 so‘m
Turkmaniston: 5451 so‘m
Tojikiston: 12 925 so‘m
O‘zbekiston: 10 500 so‘mdan 11 300 so‘mgacha.
Taqqoslash uchun yana bir marta eslatib o‘tamiz: O‘zbekistonda AI-92 benzin litri o‘rtacha taxminan 10 ming 500 so‘mdan sotilmoqda. Demak, O‘zbekistonda benzin narxi faqat Tojikistondagidan biroz arzonroq, xolos.
Jennifer Lopes konserti stadion chimini rasvo qildi
Dunyo mamlakatlari bo‘ylab konsert turnesiga chiqqan Jennifer Lopes stadionlarning dabdalasini chiqarmoqda. Toshkendagi «Bunyodkor» stadioni chimi ham konsertdan so‘ng yaroqsiz ahvolga keldi.
7 avgust kuni Toshkentdagi «Bunyodkor» stadionida Jennifer Lopesning konserti bo‘lib o‘tdi. 25 mingdan ortiq chipta sotilib, stadion tomoshabinlar bilan to‘ldi. Ammo, bu stadion chimiga jiddiy zarar yetkazdi. Stadionning suv uzatish va drenaj tizimlari, shuningdek, sahna joylashtirilgan hududlar sezilarli darajada shikastlangan. Muttaxassislar chimni to‘liq almashtirishni tavsiya qilmoqda, aks holda maydon ola-bula bo‘lib qoladi.
Sport jurnalisti Narzulla Saydullayev agronom bilan suhbatlashganini bildirib, zararlangan maysalar maxsus texnika yordamida olib tashlanishi va «Bunyodkor»da bunday texnika borligini aytdi. Maydon chimining to‘liq tiklanishi uchun taxminan 2 oy kerak bo‘ladi.
Qayd etish lozimki, «Bunyodkor» stadion Jennifer Lopesning konsertidan zarar ko‘rgan yagona stadion emas. Armaniston poytaxti Yerevandegi Vazgen Sarkisyan nomidagi stadion chimlari ham sarg‘aya boshlagan.
Bir asrlik ushalmas orzu
Jahon banki ma’lumotlariga ko‘ra, ayni paytda past daromadli mamlakatlar qatoriga kiruvchi O‘zbekiston yuqori daromadli mamlakatlarga yetib olishiga 100 yildan ko‘proq vaqt kerak bo‘lar ekan.
Bu Jahon bankining Yevropa va Markaziy Osiyo mamlakatlari bo‘yicha «Tadbirkorlik, texnologiya va innovatsiyalar orqali o‘sishni tezlashtirish» nomli
ҳисоботиda o‘z aksini topgan. Hisobotda mintaqamizdagi rivojlanayotgan davlatlar qancha muddatda aholi jon boshiga daromad bo‘yicha yuqori daromadli davlatlar darajasiga yetishiga oid prognoz o‘rin olgan.
Aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan daromad bo‘yicha rivojlangan davlatlarga yetib olish uchun Qozog‘iston va Turkmanistonga qariyb 40 yil, Qirg‘izistonga 70 yil, O‘zbekiston va Tojikistonga esa 100 yildan ortiqroq vaqt kerak bo‘lar ekan. Boz ustiga O‘zbekiston bu marraga Markaziy Osiyo davlatlari orasida eng oxirgi bo‘lib yetib borishi taxmin qilinmoqda.
Ammo ayrim iqtisodiy tahlilchilarning fikriga ko‘ra, O‘zbekiston past-o‘rta daromadli mamlakatlar toifasini yaqin 5 yillar ichida tark etgach, «o‘rta daromad qopqoni»ga duchor bo‘ladi va hech qachon bu toifani tark eta olmaydi.
Ayni paytda aholi jon boshiga 3200 AQSH dollaridan ziyodroq ko‘rsatkich bilan O‘zbekiston past-o‘rta daromadli mamlakatlar qatoriga kiradi. Yuqori-o‘rta daromadli mamlakatlar qatoriga kirish uchun aholi jon boshiga yalpi ichki mahsulot miqdori 4515 dollarni, yuqori daromadli mamlakat hisoblanishi uchun nominal daromad 14 000 dollarni tashkil etishi kerak.
Aholiga subsidiya o‘rniga foizsiz qarz
2025 yildan boshlab aholi bandligini ta’minlash maqsadida davlat tomonidan ajratiladigan subsidiyalar bosqichma-bosqich bekor qilinadi.
Iqtisodiyot va moliya vazirligi ma’lumotiga ko‘ra, ularning o‘rnini foizsiz qarzlar — ssudalar egallaydi. Bu o‘zgarish mablag‘lardan samarali va maqsadli foydalanish hamda ularning belgilangan muddatda qaytarilishini ta’minlash uchun joriy etilmoqda.
Joriy yilda 6 turdagi subsidiya aynan foizsiz ssuda shaklida beriladi. Mablag‘lar faqat belgilangan maqsad uchun yo‘naltiriladi va shartnoma asosida belgilangan vaqtda qaytariladi.
Mutasaddilarning ta’kidlashicha, mazkur tartib subsidiyalardan suiiste’mol qilish holatlarini kamaytiradi hamda davlat mablag‘larining aylanmada samarali foydalanilishini ta’minlaydi.
Iqtisodiyot va moliya vazirligi bu choralar aholi bandligi va tadbirkorlik faoliyatini qo‘llab-quvvatlashda yanada barqaror mexanizm yaratishga xizmat qilishini bildirmoqda.
«Afrosiyob»ni ag‘darmoqchi bo‘lganlar qamaldi
Shu yilning yanvar oyida Samarqand viloyatida «Afrosiyob» tezyurar poyezdiga nisbatan qo‘poruvchilik harakati sodir etilgan edi. Jinoyatchilar uzoq muddatga qamaldi.
14 yanvar kuni Paxtachi tumanida «Afrosiyob» tezyurar poyezdiga nisbatan qo‘poruvchilik harakati amalga oshirilgan. 2023 yilning dekabrida ish lavozimi qisqartirilganidan norozi bo‘lgan sobiq brigadir o‘zining hamkasbi bilan jinoiy reja tuzgan.
Ular 110 kilo og‘irlikdagi temir-beton shpalni relslar ustiga ko‘ndalang holatda qo‘yib, voqea joyidan qochgan. Oradan 15 daqiqa o‘tgach, sahnida 150 yo‘lovchi bilan soatiga 159 km tezlikda harakatlanayotgan poyezd shpal bilan to‘qnashgan. Buning natijasida poyezdning harakatlantiruvchi qismlariga jiddiy shikast yetgan.
Jinoyat ishlari bo‘yicha Navbahor tuman sudi qonunbuzarlarni aybdor deb topib, biriga 13 yil, ikkinchisiga 12 yil ozodlikdan mahrum qilish jazosini tayinladi. Sud hukmiga ko‘ra, «Afrosiyob» poyezdiga yetkazilgan 260 million so‘m zarar ham qoplab beriladigan bo‘ldi.
Poytaxt yo‘llari yana «o‘lim trassasi»ga aylanadimi?
Jamoatchilik vakillari ta’siri bilan 2023 yilda poytaxt ko‘chalarida avtotransport vositalari uchun soatiga 60 km.gacha tushirilgan tezlikni yana 80 gacha ko‘tarish taklif qilindi.
Taklifni shoshqaloq haydovchilar emas, shahar yo‘llarda xavfsizligi uchun bevosita mas’ul bo‘lgan mansabdor shaxs Toshkent Yo‘l harakati xavfsizligi boshqarmasi boshlig‘i o‘rinbosari Elmurod Alimov berganiga nechchi baho?
12 avgust kuni shahar kengashi yig‘ilishida u Bunyodkor, Sebzor, Ahmad Donish, Toshkent halqa yo‘li va Yangi O‘zbekiston ko‘chalarida avtomobillar uchun belgilangan maksimal tezlik chegarasini soatiga 80 kmga oshirish taklifini bildirgan.
Shuningdek, 12 ta ko‘chada bir tomonlama harakat yo‘lga qo‘yilishi va 500 ta chorrahada svetoforlar uzluksiz quvvat manbalari bilan jihozlanishi ham rejaga kiritilgan.
Alimovning so‘zlariga ko‘ra, tashabbus mahalliy va xorijiy tajriba tahlili, tirbandlik va YTHlarni kamaytirish maqsadida ilgari surilgan. Savol bergan deputatlar ham taklifga qarshi chiqishmagan, shunchaki qaror qachondan amalga oshirilishini so‘rash bilan cheklanishgan.
Mazkur taklif jamoatchilik va faollar tomonidan keskin tanqid qilinmoqda. E’tirozlarda mavjud tezlikning 20 kilometrga oshirilishi poytaxt ko‘chalarini yana «o‘lim trassasi»ga aylantirishi ta’kidlandi.
Chunki soatiga 80 km tezlik bilan to‘qnashuv 60 km/soatga nisbatan piyoda uchun o‘lim xavfini sezilarli oshiradi.
Tungi avtobuslar yo‘lga qo‘yiladi
Toshkent shahrida tungi avtobus harakati yo‘lga qo‘yilishi mumkin. Bunday avtobuslar qizil tusda bo‘ladi va soat 22:00 dan 06:00 gacha harakat qiladi. Bu haqda 12 avgust kuni shahar kengashi yig‘ilishida transport boshqarmasi boshlig‘i vazifasini bajaruvchi Allayor Norbo‘tayev ma’lum qildi. Loyiha mahalliy byudjetdan 33 milliard so‘m talab etadi.
Avtobuslar aeroport, vokzal, metro bekatlari, turizm ko‘chalari, savdo va ko‘ngilochar markazlar, yirik bozorlar, talabalar yotoqxonalari hamda shifoxonalar orqali harakat qiladi. Umumiy 15 ta yo‘nalishda 54 avtobus dastlabki bosqichda yarim soatlik oraliq bilan yo‘lga qo‘yiladi.
Chipta narxi kunduzgi tarif bilan bir xil bo‘ladi. Turizm komissiyasi chiptalar narxini ikki barobar qimmat belgilashni taklif qilgan bo‘lsa-da, transport boshqarmasi buga qarshi chiqqan, chunki tungi vaqtda shoshilinch safarlar ham bo‘ladi.
Toshkentning yangi aeroporti qayerda quriladi?
Toshkentning yangi xalqaro aeroporti qurilishi uchun 1200 gektar maydonda joy tanlandi. Bu haqda Toshkent viloyati hokimi Zoyir Mirzayev xabar berdi.
Yangi xalqaro aeroport O‘rta Chirchiq tumanida joylashishi mumkin. Shu bilan birga, Bekoboddan Bo‘ka, Piskent va Nurafshon orqali poytaxtga olib boradigan temiryo‘l qurish ham rejalashtirilgan.
Yangi aeroport qurilishi haqidagi ilk ma’lumot 1 avgust kuni Prezident matbuot xizmati tomonidan
berilgan edi. Rejaga ko‘ra, 2030 yilga kelib Toshkent shahrida aviayo‘lovchilar oqimi 15 million nafarga yetishi kutilmoqda. Hozirgi aeroport bu hajmdagi yo‘lovchilarni qabul qilish imkoniyatiga ega emas, deyilmoqda.
Holbuki yaqin-yaqingacha Toshkentda yangi aeroport qurishga zaruriyat yo‘qligi, terminallarni kengaytirish evaziga mavjud imkoniyatlardan foydalanib turish haqida gapirilgan, shu maqsadda hattoki Toshkent aeroportiga olib o‘tuvchi yo‘l o‘tkazgich ko‘prik 511 milliard so‘mga
ta’mirlangan edi.
Prezidentning g‘azoliklarga yordam haqidagi farmoni
O‘zbekistonga olib kelingan g‘azoliklarga doimiy ijtimoiy yordam ko‘rsatiladi. Moliyaviy yordam, uy-joy ijarasi xarajatlari va shaxsiy ijtimoiy xizmatlar to‘liq davlat tomonidan qoplanadi. Bu borada Prezident farmoni qabul qilindi.
Farmonda qayd etilishicha, mehnatga layoqatli yoshdagi har bir shaxs (I va II guruh nogironligi bo‘lganlardan tashqari) uchun har oy minimal iste’mol xarajatlari miqdorida yashash nafaqasi to‘lanadi. Shuningdek, har bir oilaga uy-joy ijara xarajatlari davlat tomonidan qoplanadi.
Falastinlik mehmonlarga farzand tug‘ilganda beriladigan bir martalik nafaqa va dafn uchun to‘lanadigan yordam puli O‘zbekiston fuqarolari uchun belgilangan miqdorda amalga oshiriladi. Har bir oilaga birlamchi zaruriy nooziq-ovqat mahsulotlari to‘plamini xarid qilish uchun qo‘shimcha ko‘tarma pul ajratiladi. Zarur ish stajiga ega bo‘lmagan keksa fuqarolarga davlat nafaqasi tayinlanadi.
G‘azoliklar farzandlari davlat bolalar bog‘chalariga bepul qabul qilinadi. Ota-onalar 2028 yil 1 yanvargacha bog‘cha xizmatlari uchun to‘lovdan ozod etiladi.
Ochilikdan o‘layotgan g‘azoliklar
So‘nggi xabarlarga ko‘ra, G‘azo sektorida to‘rt nafar falastinlik ochlikdan halok bo‘ldi. Shu tariqa qurbonlar soni 239 nafarga yetgan.
G‘azo sektori Sog‘liqni saqlash vazirligi bosh direktori Munir al-Burshning ta’kidlashicha, falastinliklar Isroil qamali va hujumlari tufayli yuzaga kelgan ocharchilik oqibatida halok bo‘lishda davom etmoqda.
Qat’iy qamal, insonparvarlik yordamining cheklanishi, ozuqa, suv, dori-darmon, tibbiy va gigiyena vositalarining yetishmasligi tufayli G‘azo sektori halokatli humanitar inqirozni boshdan kechirmoqda. Ochlikdan o‘lim holatlari, ayniqsa, bolalar orasida ko‘paymoqda.
Mintaqaviy va xalqaro manbalar Isroil «ochlik va tashnalikni qurol sifatida» qo‘llayotganini ta’kidlamoqda.
