Kiberjinoyatchilar o‘margan 1,9 trln so‘m, ochiq qolgan kameralar va 2026 yilgi uzoq dam olish kunlari — 24-dekabr dayjesti

Prezident bayramda o‘zbekistonliklar necha kun dam olishini belgiladi

Prezident farmoni bilan 2026 yilda rasmiy sanalarni nishonlash davridagi qo‘shimcha dam olish kunlari belgilandi. Ushbu hujjatga ko‘ra, Yangi yil bayrami munosabati bilan o‘zbekistonliklar ketma-ket 5 kun dam olishadi. Dam olish kunlari 2025 yil 31-dekabrdan boshlanib, 2026 yilning 4-yanvariga qadar davom etadi. Shuningdek, yil davomida may va avgust oylarida ham qo‘shimcha ishlanmaydigan kunlar taqdim etiladi.

Farmonda ish haftasining turidan qat’i nazar, barcha xodimlar uchun 2-yanvar, 28-29-may va 31-avgust kunlari qo‘shimcha dam olish kunlari sifatida mustahkamlandi. Olti kunlik ish haftasida ishlaydiganlar uchun esa bayramlar oralig‘idagi boshqa tegishli kunlar ham dam olish kuni sifatida kiritilgan.

Xavotirga o‘rin yo‘qmi? IIV yo‘llaridagi kameralar internetda ochiq qolganini rad etdi

AQSHning «TechCrunch» nashri kiberxavfsizlik bo‘yicha tadqiqotchi Anurag Senning ma’lumotlariga tayanib, O‘zbekistondagi yo‘l kameralari to‘plagan millionlab ma’lumotlar bazasi internetda parolsiz ochiq qolganini da’vo qildi. Nashrning ta’kidlashicha, ushbu ochiq bazada avtomobil raqamlari, haydovchi va yo‘lovchilarning yuzlari aks etgan kadrlar mavjud bo‘lib, ayrim shaxslarning harakat yo‘nalishini olti oy davomida kuzatish imkoni bo‘lgan. Shuningdek, tizimda qoidabuzarliklarni real vaqtda kuzatuvchi maxsus panel borligi haqida xabar berildi.

O‘zbekiston Ichki ishlar vazirligi ushbu iddaolarni qat’iyan rad etib, tizim 3 bosqichli kiberxavfsizlik himoyasiga ega ekanini ma’lum qildi. Vazirlik va Kiberxavfsizlik markazi o‘tkazgan tekshiruv natijasida tizimda zaifliklar yoki shaxsga doir ma’lumotlarning sizib chiqishi aniqlanmagan. Ta’kidlanishicha, fuqarolar o‘z jarimalarini ko‘radigan cloud.yhxx.uz sahifasi xavfsiz bo‘lib, u yerda shaxsiy ma’lumotlar mavjud emas, kameralarning lokatsiyasi haqidagi ma’lumotlar esa ochiq manba hisoblanadi.

O‘zboshimchalik bilan qurilgan uylarni rasmiylashtirish muddati qisqartiriladi

Adliya vazirligi tomonidan ishlab chiqilgan yangi qonun loyihasiga ko‘ra, o‘zboshimchalik bilan qurilgan uy-joy va ob’ektlarga bo‘lgan huquqni e’tirof etish muddatini 150 kundan 50 kungacha qisqartirish taklif etilmoqda. Ushbu tashabbus 2024 yildagi qonun ijrosi davomida aniqlangan ortiqcha vaqt talab qiluvchi to‘siqlarni bartaraf etishga qaratilgan. Yangi tartibda vakolatli tashkilotlarga 20 kun, jamoatchilik muhokamasiga 10 kun va adliya organlariga 20 ish kuni ajratilishi rejalashtirilgan.

Shu bilan birga, huquqni e’tirof etishga to‘sqinlik qilayotgan soliq qarzdorligi masalasi bo‘yicha ham yengilliklar ko‘zda tutilmoqda. Agar soliq qarzi BHMning 30 baravaridan oshmasa, huquqni tiklashga ruxsat beriladi hamda bir martalik to‘lovni 20 kun ichida to‘laganlarga 50 foizlik chegirma taqdim etiladi. Shuningdek, to‘lovlarni 1 yildan 3 yilgacha bo‘lib to‘lash imkoniyati yaratilishi fuqarolarning yillar davomida hal bo‘lmay kelayotgan mulkiy masalalarini tezkorlik bilan qonuniylashtirishga xizmat qiladi.

Nogironligi bo‘lganlar uchun moliyaviy xizmatlar yanada qulaylashadi

Markaziy bank va Ijtimoiy himoya milliy agentligi nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun moliyaviy xizmatlar ommabopligini oshirish bo‘yicha qo‘shma «Chora-tadbirlar rejasi»ni imzoladilar. Mazkur hujjat doirasida bank binolari, xizmat ko‘rsatish nuqtalari va raqamli platformalar inklyuzivlik talablari asosida to‘liq xatlovdan o‘tkaziladi. Asosiy maqsad — bank infratuzilmasini jismoniy ehtiyojlarga moslashtirish va axborot materiallarini barcha uchun qulay formatlarda taqdim etishdan iborat.

Shu bilan birga, rejada nogironligi bo‘lgan shaxslarning moliyaviy savodxonligini oshirish va ular uchun maxsus o‘quv materiallarini ishlab chiqishga alohida e’tibor qaratilgan. Moliyaviy tashkilotlar xodimlari uchun ushbu toifadagi mijozlar bilan ishlash bo‘yicha alohida yo‘riqnomalar joriy etiladi. Bu islohotlar 2029 yilgacha tashkil etiladigan hududiy ijtimoiy xizmatlar markazlari faoliyati bilan uyg‘unlashgan holda, mamlakatda to‘liq inklyuziv moliyaviy tizimni yaratishga xizmat qiladi.

2025 yilda O‘zbekistonda kiberjinoyatlar ortidan 1,9 trln so‘m o‘g‘irlandi

Ichki ishlar vaziri o‘rinbosari Ramazon Ashrapovning ma’lumotiga ko‘ra, 2025 yilning 11 oyi davomida kiberjinoyatchilar o‘zbekistonliklarning 1,9 trln so‘m mablag‘ini o‘zlashtirgan. Oxirgi besh yil ichida bu turdagi jinoyatlar soni 11 barobarga oshib, 62 mingdan ortiq holatni tashkil etgan. Ta’kidlanishicha, yil davomida yetkazilgan umumiy moddiy zarar 3,73 trln so‘mga yetgan bo‘lib, uning teng yarmi aynan joriy yil hissasiga to‘g‘ri kelmoqda.

Kiberjinoyatlarga qarshi kurashish doirasida maxsus raqamli laboratoriya tomonidan 483 ta xavfli fishing dasturi aniqlanib, ularning faoliyati cheklandi. Shuningdek, kriptoaktivlar bilan bog‘liq 2,4 mingdan ziyod jinoyat fosh etilishi natijasida 76 mlrd so‘m mablag‘ning mamlakatdan noqonuniy chiqib ketishi oldi olindi. Hozirda mamlakatda sodir etilayotgan jami jinoyatlarning qariyb 42 foizi aynan kibermakondagi huquqbuzarliklar hissasiga to‘g‘ri kelmoqda.